Δημήτρης Ψαρράς – Ο παππούς μας ο λαθρομετανάστης (άρθρο στην “Ελευθεροτυπία” 2011-02-06)

Ο Δημήτρης Ψαρράς, εκ των φορέων του ‘Ιού‘, σε ένα άρθρο του από την “Ελευθεροτυπία” της Κυριακής 06 Φεβρουαρίου 2011, με τίτλο ‘Ο παππούς μας ο λαθρομετανάστης‘.

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΟΥΣ, ΑΣΙΑΤΕΣ ΚΑΙ ΑΦΡΙΚΑΝΟΥΣ

Ο παππούς μας ο λαθρομετανάστης

Ο απαξιωτικός όρος «λαθρομετανάστης», που εξομοιώνει τον ανθρώπινο πόνο με τα εμπορεύματα, επινοήθηκε για να χαρακτηρίσει τους Ελληνες που έφευγαν χωρίς χαρτιά, συχνά και χωρίς εισιτήριο, στην Αμερική, στις αρχές του 20ού αιώνα

Παρά τις διαμαρτυρίες των αντιρατσιστικών οργανώσεων, παρά την έκκληση ακόμα και του επικεφαλής του γραφείου της Υπάτης Αρμοστίας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Γιώργου Τσαρμπόπουλου («ο απαξιωτικός όρος λαθρομετανάστες, που εξομοιώνει τον ανθρώπινο πόνο με εμπορεύματα, πρέπει επιτέλους να εξαλειφθεί από το λεξιλόγιο», «Αυγή», 21/6/2009), τα μέσα ενημέρωσης και τα περισσότερα πολιτικά κόμματα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τον όρο «λαθρομετανάστες» για να περιγράψουν τους πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες που καταφεύγουν στη χώρα μας.

Είναι γνωστό ότι η γλώσσα τσακίζει κόκαλα. Στην προκειμένη περίπτωση τα κόκαλα είναι κόκαλα «αλλοδαπών». Αρα μικρό το κακό. Μήπως όμως δεν είναι ακριβώς έτσι;

Παλιά τρικάκια της Χρυσής Αυγής (Γαλάζια Στρατιά): ‘Δεν θα γίνεις Ελληνας ποτέ Αλβανέ!’ και ‘Τούρκοι Μογγόλοι Δολοφόνοι’ (2004).

Η ιστορία της λέξης αυτής λέει πολύ περισσότερα από όσα θα ήθελαν εκείνοι που τη χρησιμοποιούν με επιμονή. Γιατί αυτή η ιστορία ανατρέπει τον ισχυρισμό ότι οι έλληνες μετανάστες ήταν πάντα νόμιμοι και ότι η μετάβασή τους στα ξένα έγινε με οργανωμένο τρόπο, άρα δεν μπορεί να συγκρίνονται με τους μετανάστες από την Ασία και την Αφρική που φτάνουν σήμερα στην Ευρώπη.

Στα λεξικά ο όρος «λαθρομετανάστης» καταγράφεται από τη δεκαετία του 1990 (βλ. σχετικά το άρθρο με τίτλο ‘Η λαθρομετανάστευσις εις τον λιμένα Πειραιώς‘ στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου). Αλλά η λέξη εμφανίζεται από τις αρχές του 20ού αιώνα και αναφέρεται αποκλειστικά σε έλληνες μετανάστες. Ο νεολογισμός προέκυψε ίσως από τον όρο «λαθρεπιβάτης», γιατί οι Ελληνες που έφευγαν για τις ΗΠΑ χωρίς επίσημα χαρτιά συχνά δεν είχαν και εισιτήρια.

Χάρη στην πρόσφατη ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους του ελληνικού τύπου, μπορούμε να ανιχνεύσουμε κάποιες πρώτες χρήσεις του όρου. Η παλιότερη αναφορά που εντοπίσαμε αναφέρεται στους «λάθρα μεταναστεύσαντες» Ελληνες και τα μέτρα που πήρε το υπουργείο Ναυτικών στο λιμάνι του Πειραιά για να εμποδίσει το ρεύμα της μαζικής φυγής προς την Αμερική («Σκριπ», 26/8/1916). (περισσότερα…)

Slackers – Το πογκρόμ κατά των Ελλήνων μεταναστών, τον Αύγουστο του 1918 στον Καναδά

Τον Αύγουστο του 1918 στο Τορόντο του Καναδά, 10.000 Καναδοί βετεράνοι του Α’ ΠΠ, επί 4 ημέρες διαδήλωναν, μαζί με 40.000 κατοίκους του Τορόντο, κατά των Ελλήνων μεταναστών, σε ένα πογκρόμ εναντίον τους, καταστρέφοντας τα μαγαζιά των Ελλήνων μεταναστών και ασκώντας σε όποιον Ελληνα έβρισκαν μπροστά τους.

Η αφορμή για αυτό το ρατσιστικό πογκρόμ ήταν η (μέχρι ενός χρονικού σημείου) ουδετερότητα της Ελλάδας στον Α’ΠΠ, και η άρνηση των Ελλήνων μεταναστών να καταταγούν στον Καναδικό στρατό, την στιγμή που οι Καναδοί στρατιώτες που γύριζαν από τον πόλεμο στην Ευρώπη, βρίσκονταν σε άθλια κατάσταση και χωρίς πόρους, τραυματίες και έχοντας χάσει τους συμπολεμιστές τους στον πόλεμο. Οι Ελληνες, που δεν έδειξαν καμμία προθυμία να καταταγούν στον στρατό, την περίοδο του πολέμου ευημερούσαν, και παρότι ήταν σχεδόν το 0.5% του πληθυσμού του Τορόντο, κατείχαν το 35% των εστιατορίων, καφέ κ.λπ. μαγαζιών.

Οταν, στις αρχές του Αυγούστου του 1918, έλαβε χώρα ένα πανκαναδικό συνέδριο βετεράνων και τρυματιών πολέμου, η οργή των Καναδών έφτασε σε οριακό σημείο, με αποτέλεσμα την έκρηξη και το πογκρόμ κατά των Ελλήνων, των ‘Slackers’.

Violent August: The 1918 Anti-Greek Riots in Toronto

(περισσότερα…)