Γιώργος Βραζιτούλης – Στρατηγοί και αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού στην Ανατολική Γερμανία, 1949

Στην προσπάθεια του ιστολογίου να παρουσιάζει άγνωστες ιστορίες και πρωτότυπο υλικό, εγκαινιάζουμε σήμερα, με μεγάλη μας χαρά, τη συνεργασία μας με έναν καταπληκτικό ερευνητή, τον φίλο Γιώργο Βραζιτούλη από το Βερολίνο (Περισσότερα για τον Γιώργο Βραζιτούλη στο τέλος του παρόντος κειμένου). Στην πρώτη του συνεργασία με το ιστολόγιό μας, φέρνει στο φως για πρώτη φορά άγνωστα μέχρι σήμερα γεγονότα από την εποχή του Εμφύλιου: Τις επισκέψεις ελληνικών αντιπροσωπειών του ΔΣΕ στο Ανατολικό  Βερολίνο και σε άλλες πόλεις της (τότε) Ανατολικής Γερμανίας το 1949 (η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας ιδρύθηκε μερικούς μήνες αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου 1949). Στις 19+2 σπάνιες φωτογραφίες από τα γερμανικά κρατικά αρχεία εμφανίζονται πρόσωπα της  μεταπολεμικής ιστορίας της Ελλάδας (Γρηγόρης Φαράκος, Πέτρος Κόκκαλης κ.ά.), αλλά και απλοί (“άγνωστοι”) μαχητές του ΔΣΕ. Η επίσκεψη πραγματοποιείται, ενώ το Δυτικό Βερολίνο βιώνει τον ιστορικό αποκλεισμό του και οι έλληνες αντάρτες εξαπολύουν την τελευταία και καθοριστική επίθεσή τους.

Ο λόγος στον Γιώργο Βραζιτούλη:

Στρατηγοί και αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού στην Ανατολική Γερμανία, 1949

Του Γιώργου Μ. Βραζιτούλη, Βερολίνο
[Επεξεργασμένη αναδημοσίευση του ειδικού αφιερώματος από την εφημερίδα Ηπειρωτικός Αγών, από την 10η Ιουνίου 2010]

Από την κεντρική εκδήλωση στη Κρατική Όπερα του Βερολίνου (30.1.1949). (Από αριστερά προς τα δεξιά): Σικαβίτσας, Υποστράτηγος Λάμπρος (Κανακαρίδης), Πέτρος Κόκκαλης, Ερνστ Κρίγκερ (γεν. γραμματέας της Επιτροπής Βοήθειας στη Δημοκρατική Ελλάδα), Αντιστράτηγος Κικίτσας (Πρωτόπαππας). Πίσω τους η χορωδία του FDJ.

Τον Ιανουάριο του 1949 μια ελληνική αντιπροσωπεία καταφθάνει στο ανατολικό Βερολίνο και γίνεται δεκτή με τιμές από την γερμανική ηγεσία της τότε Σοβιετικής Ζώνης Κατοχής (η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας ιδρύθηκε μερικούς μήνες αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου 1949). Η αντιπροσωπεία αυτή αποτελείται από τον γιατρό Πέτρο Κόκκαλη, Υπουργό Παιδείας και Υγιεινής της λεγόμενης Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης της Ελλάδας, τον αντιστράτηγο του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας (ΔΣΕ) Κικίτσα (Σαράντη Πρωτόπαπα), τον υποστράτηγο Λάμπρο (Νίκο Κανακαρίδη) και τον δάσκαλο Αντώνη (Αντον) Σικαβίτσα, με την ιδιότητα του μέλους του κεντρικού συμβουλίου της μακεδονικής οργάνωσης ‘Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο’ (ΝΟΦ), που αγωνίζονταν στις γραμμές του ΔΣΕ.
Σκοπός της επίσκεψης αυτής είναι η τόνωση της βοήθειας, που παρείχε το ανατολικογερμανικό κομμουνιστικό κόμμα SED προς τον ΔΣΕ, μέσω μιας διαφημιστικής εκστρατείας για τον αγώνα των ανταρτών στα ελληνικά βουνά. Την αντιπροσωπεία συνόδευε σε όλη την διάρκεια της παραμονής της στη χώρα, στις διάφορες περιοδείες και εκδηλώσεις, ο δημοσιογράφος Θανάσης Γεωργίου, ο οποίος είχε σταλθεί εκεί μερικές μέρες νωρίτερα από το Γράμμο, όπου υπηρετούσε. (Μαζί με τον συγγραφέα Δημήτρη Χατζή και άλλους διανοούμενους, όπως ο Μάνος Ζαχαρίας, ο Γιώργος Σεβαστίκογλου, ο Αλέξης Πάρνης, ο Τάκης Αδάμος, ο Παρίσης Αγγελίδης, ο Σπύρος Μονδάνος κ.α., αποτελούσαν το δημοσιογραφικό επιτελείο του ΔΣΕ). Ο Θανάσης Γεωργίου, ο οποίος ζει σήμερα (Φεβρουάριος 2013) 98ετής στο Βερολίνο,  ήταν τότε και για τα δυο επόμενα χρόνια, ο άτυπος εκπρόσωπος του ΚΚΕ στην Ανατολική Γερμανία.
Ο Πέτρος Κόκκαλης ήταν εκείνο το διάστημα, ως πρόεδρος της Επιτροπής Βοήθειας προς το Παιδί (ΕΒΟΠ), (η οποία είχε ιδρυθεί τον Μάιο του 1948), επιφορτισμένος με το γιγάντιο έργο της εγκατάστασης, ιατρικής μέριμνας και μόρφωσης των χιλιάδων παιδιών, που είχαν αρχίσει να μεταφέρονται από τον ΔΣΕ, από την άνοιξη του 1948 και μετά, στις σοσιαλιστικές χώρες, με το λεγόμενο ‘παιδομάζωμα’ ή ‘παιδοφύλαγμα’. Για τον λόγο αυτό περιφερόταν διαρκώς στις πρωτεύουσες και σε άλλες πόλεις των χωρών αυτών. Στην ΕΒΟΠ συμμετείχαν ακόμη η Έλλη Αλεξίου ως υπεύθυνη για τη συγγραφή μαθητικών περιοδικών, ο Γιώργος Αθανασιάδης για τη συγγραφή σχολικών βιβλίων και άλλοι εκπαιδευτικοί. Ο Αντώνης Σικαβίτσας, που αναφέρεται παραπάνω, υπήρξε και αυτός μέλος της ΕΒΟΠ, με αρμοδιότητα σχολικών θεμάτων των σλαβομακεδονόπουλων, τα οποία, στις χώρες που φιλοξενούνταν, επισκέπτονταν τότε χωριστά, δικά τους σχολεία. (Σύμφωνα με τον γερμανό ιστορικό Stefan Troebst, ο Σικαβίτσας, ένα χρόνο αργότερα, μετά την ήττα του ΔΣΕ, κατηγορήθηκε κομματικά ως «πράκτορας του Τίτο» και απομονώθηκε εξόριστος σε ένα χωριό της Ρουμανίας).
Ο Αντιστράτηγος Κικίτσας (με πραγματικό όνομα Σαράντης Πρωτόπαππας), παλιός καπετάνιος του ΕΛΑΣ στη δυτική Μακεδονία, υπήρξε ως το τέλος του 1947 Διοικητής του ΔΣΕ Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, για να ανέλθει μετά στην ιεραρχία στη θέση του Αντιστράτηγου, υπό τον Στρατηγό Μάρκο Βαφειάδη. Ο Υποστράτηγος Λάμπρος (ή Νίκος Κανακαρίδης) υπήρξε αντίστοιχα Διοικητής του ΔΣΕ Θράκης. Με τη αναδιάρθρωση της ηγεσίας του ΔΣΕ στις 26.8.1948, την απομάκρυνση του Βαφειάδη και την ανάληψη και της στρατιωτικής ηγεσίας από τον Νίκο Ζαχαριάδη, οι δυο στρατηγοί ανέλαβαν άλλα καθήκοντα.
Οι δυο στρατηγοί, Κικίτσας και Λάμπρος, είχαν επισκεφτεί λίγους μήνες πριν, δηλαδή τον Οκτώβριο του 1948, αυτή τη φορά με τη συνοδεία του Ταγματάρχη Φωτεινού, για παρόμοιο σκοπό και την Ουγγαρία. Για την επίσκεψη αυτή είχε γίνει σχετική αναφορά με φωτογραφίες, στο ‘Δελτίο Ειδήσεων του ΔΣΕ’ (18 και 20.10.1948) που έβγαινε τότε στο Γράμμο και μοιράζονταν στους μαχητές.
Στο Βερολίνο η αντιπροσωπεία διέμενε στο φημισμένο ξενοδοχείο Γιοχάνισχοφ, -ένα από τα λίγα κτίρια που είχαν γλυτώσει από τις καταστροφές των βομβαρδισμών στο κέντρο της γερμανικής πρωτεύουσας- και άρχισε τις εργασίες της στις 26 Γενάρη. Τις επόμενες μέρες η αντιπροσωπεία έγινε επίσημα δεκτή από διάφορες πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις, από την Επιτροπή Οικονομικών της χώρας (προπομπό του μετέπειτα Υπουργείου Οικονομικών) καθώς και από το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης. Στις 30 Ιανουαρίου έγινε προς τιμήν της μεγάλη εκδήλωση στην τότε Κρατική Όπερα του Βερολίνου, όπου εκ μέρους της ελληνικής αντιπροσωπείας μίλησε ο (γερμανομαθής) Πέτρος Κόκκαλης. Συμμετείχαν διάφοροι γνωστοί καλλιτέχνες της χώρας, η χορωδία της κομμουνιστικής νεολαίας FDJ και η ορχήστρα της Κρατικής Όπερας.
Μετά το Βερολίνο ακολούθησε μια πολυήμερη περιοδεία σε μια σειρά από μεγάλες και μικρότερες πόλεις της χώρας, με αυτοκίνητο και οδηγό που είχε παραχωρήσει για το σκοπό αυτό το ανατολικογερμανικό Κόμμα SED. Στη περιοδεία αυτή δεν συμμετείχε άλλο ο Π. Κόκκαλης. Η επικοινωνία και οι ομιλίες γίνονταν πλέον με τις σχετικά περιορισμένες, τότε, γνώσεις της γερμανικής γλώσσας του Θανάση Γεωργίου. Στη Λειψία προστέθηκε προσωρινά στην αποστολή και μίλησε σε μερικές συγκεντρώσεις ο γιατρός Δημήτρης Φωτόπουλος, που είχε έρθει από την Πολωνία και ήταν γνώστης της γαλλικής γλώσσας.
Η αντιπροσωπεία έλαβε μέρος συνολικά σε 50 περίπου εκδηλώσεις αλληλεγγύης. Η συμμετοχή του κόσμου υπήρξε σε πολλές περιπτώσεις ενθουσιώδης και ασυνήθιστα μεγάλη.  Σύμφωνα με στοιχεία που βρήκε ο Ανδρέας Στεργίου στο Αρχείο Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), ένα εκατομμύριο περίπου γερμανικά μάρκα συγκεντρώθηκαν από εράνους κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων, ποσό όχι ασήμαντο αν αναλογιστεί κανείς την κατάσταση της χώρας λίγα μόλις χρόνια μετά τον πόλεμο, ενώ άγνωστο είναι το μέγεθος της υλικής ανθρωπιστικής βοήθειας που προσφέρθηκε στον ΔΣΕ. Η περιοδεία διήρκησε μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου.
Την όλη διοργάνωση της περιοδείας  είχε αναλάβει η Επιτροπή Βοήθειας προς την Ελλάδα (Hilfskomitee fur Griechenland), την οποία είχε ιδρύσει το SED στα μέσα του Σεπτεμβρίου του προηγούμενου έτους. Στην επιτροπή αυτή συμμετείχαν ο Σύνδεσμος Εργατικών Συνδικάτων της χώρας FDGB, η κομμουνιστική νεολαία FDJ, η Ενωση Διωχθέντων του Ναζιστικού καθεστώτος (VVN), διάφορες προσωπικότητες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής κ.ά. Στους επίσημα διατυπωμένους σκοπούς της επιτροπής αυτής συμπεριλαμβάνονταν η παροχή χρηματικής, υλικής και ειδικότερα ιατροφαρμακευτικής βοήθειας στον ΔΣΕ, καθώς και ανθρωπιστικής βοήθειας προς ορφανά παιδιά των μαχητών του.
Αξίζει να αναφερθεί, ότι κατά την διάρκεια της επίσκεψης αυτής, το δυτικό τμήμα του Βερολίνου υφίστατο τον γνωστό χερσαίο αποκλεισμό (Berliner Blockade) από τις δυνάμεις του σοβιετικού στρατού και οι δυτικοί Σύμμαχοι είχαν στήσει μια γιγαντιαία επιχείρηση αερομεταφορών για την τροφοδοσία των δικών τους τομέων επιρροής στην πόλη. Ο αποκλεισμός του δυτικού Βερολίνου κράτησε από τις 24 Ιουνίου1948 έως τις 12 Μαΐου 1949.
Ένα αξιοσημείωτο στοιχείο στη συγκεκριμένη επίσκεψη είναι η χρονική συγκυρία. Η περιοδεία αυτή συμπίπτει χρονικά με τη στιγμή που πάνω στο Γράμμο γίνονταν η περίφημη 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (30-31 Ιανουαρίου 1949). Το γεγονός, ότι στις αποφάσεις της Ολομέλειας αυτής γίνονταν λόγος, μεταξύ των άλλων, για «πλήρη εθνική αποκατάσταση  του μακεδονικού(σλαβομακεδονικού)» λαού, ίσως να εξηγεί εν μέρει και την (φαινομενικά ισότιμη) παρουσία του σλαβομακεδόνα εκπροσώπου του ΝΟΦ δίπλα στους δυο στρατηγούς σε όλη την διάρκεια της περιοδείας. Επίσης ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι, ότι η περιοδεία αυτή βρίσκονταν ακόμη σε εξέλιξη σε διάφορες πόλεις της Ανατολικής Γερμανίας,  όταν στην Ελλάδα, στις 12 Φεβρουαρίου, ο ΔΣΕ εξαπέλυε τη μεγάλη, καθοριστική και τελευταία επίθεσή του για την κατάληψη της Φλώρινας, μια στρατιωτική επιχείρηση που οδήγησε σε πανωλεθρία.

Η δεύτερη αντιπροσωπεία
Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, δυο μήνες δηλαδή πριν τελειώσουν οι μάχες στον Γράμμο, μια δεύτερη, μικρότερη σε κύρος αντιπροσωπεία του ΔΣΕ επισκέφτηκε την ανατολικογερμανική πρωτεύουσα. Αποτελούνταν από τον νεαρό τότε Γρηγόρη Φαράκο, μια μαχήτρια και δυο μαχητές του ΔΣΕ και είχαν έρθει από την Ουγγαρία, στην οποία νοσηλεύονταν εκείνη την εποχή πολλοί τραυματίες μαχητές του ΔΣΕ. Η ακριβής ημερομηνία και η διάρκεια της επίσκεψης δεν είναι γνωστή. Η αντιπροσωπεία, την οποία συνόδευε και πάλι ο Θανάσης Γεωργίου, επισκέφτηκε διάφορες οργανώσεις, εργοστάσια και αγροτοεπιχειρήσεις στο Ανατολικό Βερολίνο, στο Πότσνταμ και στα περίχωρα. Επίσης είχε συμμετάσχει σαν επίσημα τιμώμενη αντιπροσωπεία, στο Αθλητικό Φεστιβάλ Νεολαίας, την ημέρα της Πεντηκοστής του 1949, στη Λειψία.
Ο Γρηγόρης Φαράκος, ο οποίος το καλοκαίρι του 1948 είχε τραυματιστεί σοβαρά, και για μήνες μετά ανάρρωνε στη Βουδαπέστη, κάνει λόγο στα απομνημονεύματά του για συμμετοχή του σε διάφορες αποστολές εκπροσώπησης στο εξωτερικό, από το καλοκαίρι του 1949.  Αναφέρεται σε φεστιβάλ και διεθνείς συγκεντρώσεις νεολαιών στη Πράγα και στη Βουδαπέστη. Τη συγκεκριμένη επίσκεψη όμως φαίνεται πως την είχε ξεχάσει.
Για τη μαχήτρια του ΔΣΕ ήταν γνωστό μόνο ότι έφερε το όνομα Βικτώρια Τζάιχου (ή Ζάικου) και ότι κατά την διάρκεια της περιοδείας ήταν 19 χρονών. Πολύ πιθανόν να επρόκειτο για ψευδώνυμο, αφού μετά από μια προσωπική έρευνα στην Βουδαπέστη, στην εκεί Ελληνική Κοινότητα των πρώην Ελλήνων Προσφύγων, κανείς δεν γνώριζε το όνομα αυτό.
Ο σγουρομάλλης μαχητής της φωτογραφίας είναι ο ανθυπολοχαγός Κώστας Μαχαιρίδης (1926-2010) από το χωριό Παναγίτσα της Έδεσσας, ο οποίος έζησε το μεγαλύτερο μέρος της προσφυγιάς με την οικογένειά του στην πόλη Pecs της Ουγγαρίας, όπου εργαζόταν ως μηχανουργός.  Ο άλλος μαχητής ήταν ο Μιχάλης Μπιζάκης (1920-1987) από τον Αμπελώνα Λάρισας, που έζησε αργότερα ως πολιτικός πρόσφυγας στο χωριό Νίκος Μπελογιάννης της Ουγγαρίας και εργάζονταν ως μεταφορέας πρώτων υλών, μέχρι το 1984 οπότε και επαναπατρίστηκε.

Ακολουθούν οι 19+2 φωτογραφίες από τις δύο επισκέψεις:

Φωτογραφίες, οι περιγραφές:

• FOTO  01: Από την κεντρική εκδήλωση στη Κρατική Όπερα του Βερολίνου (30.1.1949). (Από αριστερά προς τα δεξιά): Σικαβίτσας, Υποστράτηγος Λάμπρος (Κανακαρίδης), Πέτρος Κόκκαλης, Ερνστ Κρίγκερ (γεν. γραμματέας της Επιτροπής Βοήθειας στη Δημοκρατική Ελλάδα), Αντιστράτηγος Κικίτσας (Πρωτόπαππας). Πίσω τους η χορωδία του FDJ.
• FOTO  02: Από την κεντρική εκδήλωση στη Κρατική Όπερα του Βερολίνου (30.1.1949). (Από δεξιά): Πέτρος Κόκκαλης, Υποστράτηγος Λάμπρος, Σικαβίτσας, Γερμανός.
• FOTO  03: Ο γιατρός Πέτρος Κόκκαλης, Υπουργός Παιδείας και Υγιεινής της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης
• FOTO  04: Ο Πέτρος Κόκκαλης στην ομιλία του στην εκδήλωση στην Κρατική Όπερα του Βερολίνου
• FOTO  05: Ο Αντιστράτηγος του ΔΣΕ Κικίτσας (Σαράντης Πρωτόπαππας)
• FOTO  06: Αφιξη της αντιπροσωπείας στο Ρόστοκ. Από αριστερά:  Σικαβίτσας, Αντιστράτηγος Κικίτσας, Υποστρ. Λάμπρος, Θανάσης Γεωργίου
• FOTO  07: Υποδοχή στο Ρόστοκ από τοπικούς αξιωματούχους. Στο κέντρο, ο Υποστράτηγος Λάμπρος.
• FOTO  08: Εκδήλωση στην Ιένα (14.2.1949). Από αριστερά: Γερμανός, Θανάσης Γεωργίου, Υποστράτηγος Λάμπρος, Σικαβίτσας
• FOTO  09: Από άγνωστη εκδήλωση: Από αριστερά:  Θανάσης Γεωργίου, Αντιστράτηγος Κικίτσας, Γερμανός αξιωματούχος της Επιτροπής Βοήθειας
• FOTO  10: Από την κομματική εφημερίδα Volksstimme (Φωνή του Λαού) στο Κέμνιτς.  Aφιέρωμα στην επίσκεψη με τίτλο: Για την Ελευθερία της Ελλάδας!
• FOTO  11: Από άγνωστη εκδήλωση. Πίσω στη σκηνή γράφει: Ζήτω ο Ελληνικός Λαϊκός Στρατός
• FOTO  12: Αφιέρωμα της κομματικής τοπικής εφημερίδας της Νοτιοδυτικής Σαξωνίας Freie Presse (12.2.1949) στην επίσκεψη  με κύριο τίτλο: Ζήτω ο δημοκρατικός ελληνικός απελευθερωτικός στρατός! και με φωτογραφία του Υποστράτηγου Λάμπρου.
• FOTO  13: Από άγνωστη εκδήλωση: ένα παιδάκι απαγγέλει ανεβασμένο σε καρέκλα ένα ποίημα. Πίσω του από αριστερά: Γερμανός, Υποστράτηγος Λάμπρος, Θανάσης Γεωργίου, Αντιστράτηγος  Κικίτσας, γερμανός. Στον τοίχο, πάνω από την σημαία του ΔΣΕ η επιγραφή: Προς τους Ελληνες αδελφούς μας
• FOTO  14: Ο Γερμανός αξιωματούχος Σβότσερ, μέλος της Κ.Ε. του SED, παραδίδει ένα χρηματικό ποσό της βοήθειας στον Θανάση Γεωργίου.
• FOTO  15: Η δεύτερη αντιπροσωπεία τον Ιούνιο 1949. Δεύτερος από δεξιά ο Γρηγόρης Φαράκος.
• FOTO  16: Από εκδήλωση της Ενωσης Διωχθέντων του Ναζιστικού Καθεστώτος (VVN) σε εργοστάσιο  στο Πότσνταμ, με ομιλητή τον Θανάση Γεωργίου. Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας αναγράφονται επίσης τα ονόματα Βικτώρια Τζάιχου για τη μαχήτρια και Μπιζάκος για τον μαχητή του ΔΣΕ
• FOTO  17: Στο Πότσνταμ τον Ιούνιο 1949: φωτογράφιση με Γερμανούς νεολαίους.  Στη μέση ο Γρηγόρης Φαράκος.
• FOTO  18: Επίσκεψη και συζήτηση με Γερμανίδα αγρότισσα. Από αριστερά: Θανάσης Γεωργίου, η μαχήτρια Βικτώρια Τζάιχου, μαχητής του ΔΣΕ και Γερμανοί.
• FOTO  19: Στιγμιότυπο από την περιοδεία.
• FESTIBAL1 : Διαφημιστικό φυλλάδιο από το Αθλητικό Φεστιβάλ Νεολαίας στη Λειψία.
• FESTIBAL2 : Φωτογραφία (στο μέσον) με την ελληνική αντιπροσωπεία.

Βίντεο: Αντιπροσωπεία του ΔΣΕ στο Πότσνταμ (1949)
Ένα απόσπασμα από τα κινηματογραφικά επίκαιρα της εποχής στην Ζώνη Σοβιετικής Κατοχής (Ανατολική Γερμανία) με θέμα την επίσκεψη της αντιπροσωπείας σε ένα εργοστάσιο στο Πότσνταμ.

Μετάφραση των σχολίων του εκφωνητή:

Στο Εργοστάσιο Σιδηροδρομικών Επισκευών του Ράιχ στο Πότσνταμ συγκεντρώθηκαν οι εργάτες για να χαιρετίσουν μια αντιπροσωπεία της Ελεύθερης Δημοκρατικής Ελλάδας. Είναι αντιπρόσωποι του Λαϊκού Στρατού, που εδώ και χρόνια αγωνίζεται ενάντια στη φασιστική κυβέρνηση των Αθηνών. Ο εκπρόσωπός της ο ανθυπολοχαγός Κώστας Μαχαιρίδης:
[ομιλία]
«Δεν μπορούμε να πούμε πότε θα τελειώσει αυτός ο αγώνας.Εάν μας υποστηρίξουν οι εργαζόμενοι και οι παράνομοι συναγωνιστές, τότε αυτή η χρονιά θα είναι αποφασιστική για μας».
Στην συνέχεια ομιλεί η 19χρονη Βικτώρια Τζάιχου:
[ομιλία]
«Οι Ελληνίδες και οι Μακεδόνισσες γυναίκες υπομένουν τις μεγαλύτερες στερήσεις και πολεμούν στο πλευρό των ανδρών τους , των παιδιών τους, των πατεράδων τους και αδερφών τους. Ο αγώνας αυτός βρίσκει την πλήρη υποστήριξη των δημοκρατικών δυνάμεων σε όλες τις χώρες της γης».

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=qogLnQz6MyI?rel=0&w=420&h=315]

Πηγές:
– Προφορικές μαρτυρίες του Θανάση Γεωργίου στο Βερολίνο
– Stergiou, Andreas: Im Spagat zwischen Solidaritat und Realpolitik – Die Beziehungen zwischen Griechenland und der DDR und das Verhaltnis der SED zur KKE, Mannheim 2001.
– Troebst, Stefan: Die “Griechenlandkinder-Aktion” 1949/50 – Die SED und die Aufnahme minderjahriger Burgerkriegsfluchtlinge aus Griechenland in der SBZ/DDR. (Zeitschrift fur Geschichtswissenschaft 52 (2004), H. 8, S. 717-736)

[Σ.Σ. από τον Γιώργο Βραζιτούλη: Θερμές ευχαριστίες στον Βασίλη Χρήστου (Γιάννενα), για την φιλική συνεργασία].

Μια συγκινητική υποσημείωση:

Το παληκάρι στις φωτογραφίες και στο βίντεο, ο ανθυπολοχαγός Κώστας Μαχαιρίδης, το 2009, δηλαδή μετά από 60 χρόνια, στο σπίτι του στην Ουγγαρία:

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=FNToBA-IOtc?rel=0&w=420&h=315]

Γιώργος Βραζιτούλης

Μπορείτε να δείτε παλαιότερα άρθρα του στην ιστοσελίδα giannena-e.gr, κλικ εδώ.

Μην χάσετε:

http://www.giannena-e.gr/Ihnilatontas%20tin%20Istoria/Vrazitoulis_G_Kokalis_Petros_Anatoliko_Verolino_1955-1962.aspx

http://www.giannena-e.gr/Ihnilatontas%20tin%20Istoria/Vrazitoulis_G_Mpelogiannis_Mnimeio.aspx

http://www.giannena-e.gr/Ihnilatontas%20tin%20Istoria/Vrazitoulis_G_Sti_Skia_Tou_Thanatou.aspx

http://www.giannena-e.gr/Ihnilatontas%20tin%20Istoria/Vrazitoulis_G_Praxikopima_Ioannidi_Ektimiseis_STAZI.aspx

http://www.giannena-e.gr/Ihnilatontas%20tin%20Istoria/Ihni_Dimitri_Hatzi_Verolino-Vrazitoulis_G.aspx

Και στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ του Πύργου Ηλείας, “Ιστορικό ντοκουμέντο: Ναζί δεκανέας δολοφόνησε 3χρονο στον Πύργο και 16χρονο στη Μανωλάδα”

Δείτε επίσης παλαιότερα άρθρα με θέμα ‘Εμφύλιος‘ και ‘ΔΣΕ‘ και ‘ΚΚΕ‘

# Αιμιλία Ροφούζου – Σοσιαλιστικές εκτιμήσεις για την καπιταλιστική Ελλάδα Ο θεσμός των Reisekader της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας [Περιοδικό Αρχειοτάξιο ΤΧ#08 2006]
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/08/09/aimilia-rofouzou-reisekader/

# Μετά 69 χρόνια, η μοναδική ανφάς χαμένη φωτογραφία με το κομμένο κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη από τον φανοστάτη της πλατείας στα Τρίκαλα + Βιβλιογραφία
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/02/17/

# Μιχάλης Νικολινάκος – Ο σεμνός ζεν πρεμιέ και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, από το μπλόκο της Κοκκινιάς στη μεγάλη οθόνη
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/08/18/nikolinakos/

# Η ιστορία του αρχιφύλακα Γεώργιου Μιχαλολιάκου: Πρόδωσε το ΕΑΜ για να πάει στα Τάγματα Ασφαλείας, μένοντας πιστός στον όρκο του προς τον Χίτλερ μέχρι το τέλος

Η ιστορία του αρχιφύλακα Γεώργιου Μιχαλολιάκου: Πρόδωσε το ΕΑΜ για να πάει στα Τάγματα Ασφαλείας, μένοντας πιστός στον όρκο του προς τον Χίτλερ μέχρι το τέλος

# Οταν οι Φούχτελ και οι ‘θεσμοί’ μιας άλλης εποχής χαστούκιζαν υπουργούς και έβαζαν στρατηγούς να τρέχουν δρόμο 100 μέτρων σε δημόσια θέα με τα εσώρουχα -κυριολεκτικά!!! + Είπε ποτέ ο Κανελλόπουλος στον Βαν Φλιτ ‘Στρατηγέ μου! Ιδού ο Στρατός σας!’;;;

Οταν οι Φούχτελ και οι ‘θεσμοί’ μιας άλλης εποχής χαστούκιζαν υπουργούς και έβαζαν στρατηγούς να τρέχουν δρόμο 100 μέτρων σε δημόσια θέα με τα εσώρουχα -κυριολεκτικά!!! + Είπε ποτέ ο Κανελλόπουλος στον Βαν Φλιτ ‘Στρατηγέ μου! Ιδού ο Στρατός σας!’;;;

# Μονάδες, Διοικητές και δυναμικό του ΔΣΕ στις 30 Ιουνίου 1949 [Παράρτημα από βιβλίο του Charles R. Shrader, 1999]
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/08/16/monades-dioikites-dynamiko-dse/

# Τα εμφυλιοπολεμικά σκίτσα του νεαρού Μποστ

Τα εμφυλιοπολεμικά σκίτσα του νεαρού Μποστ

# Λίγα ακόμη από τα εμφυλιοπολεμικά σκίτσα του νεαρού Μποστ
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/08/26/liga-akomi-emfyliopolemika-mpost/

# Η έκλυσις των ηθών και η ανηθικότητα των μπολσεβίκων – Συκοφαντίες κατά των ΕΠΟΝιτισσών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/14/eklysis-ton-h8on-ton-mpolsebikon/

# Το θειικό οξύ, οι παράνομοι κομμουνιστές στα μετεμφυλιακά χρόνια, το ενδεχόμενο θανάτου σε σπίτια-κρυψώνες και μια ανεπιθύμητη σορός
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/12/18/paranomoi-kommounistes-8eiiko-oxy/

# Ντοκουμέντο – “Πράκτορες του ΚΚΕ” – Η απόρρητη έκθεση της ΚΥΠ για τις “σχολές κατασκόπων” του ΚΚΕ στο παραπέτασμα, με την υπογραφή του Γεωργίου Παπαδόπουλου, 1964
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/07/29/kyp-ekthesi-sxoles-kataskopon/

# Κουίζ με δέκα άγνωστες σπάνιες φωτογραφίες – Δίνοντας εικόνα στα άγνωστα πρόσωπα γνωστών ιστορικών προσωπικοτήτων
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/02/25/quiz-me-deka-spanies-fotografies/

# Γιώργος Βραζιτούλης – Στρατηγοί και αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού στην Ανατολική Γερμανία, 1949
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/02/15/giorgos-vrazitoulis-stratigoi-antartes-dse-anatoliki-germania/

# Ενα βιβλίο για τη Ρόζα Ιμβριώτη και το πρώτο Πανελλαδικό Συνέδριο Γυναικών το 1946
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/18/ena-biblio-gia-ti-roza-imbrioti/

# Δύο φωτογραφίες, Θεσσαλονίκη, 1947 – Η στιγμή της εκτέλεσης αριστερών καταδικασθέντων εις θάνατον
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/06/27/dyo-fotografies-thessaloniki-1947-ektelesi/

# Αργύρης Κοβάτσης-Δημητρίου – Το Ατομικό Βιβλιάριο Αξιωματικού του ΔΣΕ
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/05/01/argiris-kobatsis/

# Παπάδες ένοπλοι παρακρατικοί, σε παραστρατιωτικά τάγματα θανάτου, ρασοφόρες μονάδες των ΜΑΥ.
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/12/papades-enoploi-parakratikoi/

# Ποδοσφαιρικοί αγώνες «προς ενίσχυσιν και υπέρ των συμμοριοπλήκτων», Φθινόπωρο του 1949
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/15/symmoriopliktoi-olympiakos-aris/

# Πότε και από ποιους διακινήθηκε για πρώτη φορά η φήμη πως ο Αρης Βελουχιώτης ήταν ομοφυλόφιλος
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/06/16/proti-fora-fimi-aris-velouxiotis-omofylofilos/

# Είπε ποτέ κακό λόγο για το ΚΚΕ ο Νίκος Πλουμπίδης;;; + Βιβλιογραφία
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/10/11/ploumpidis-bibliografia/

# Τελικά υπάρχουν δύο ταινίες για “την αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας” στον Εμφύλιο!
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/18/telika-yparxoun-dyo-tainies/

# Αρχειακό υλικό – Αιχμάλωτοι του ΔΣΕ σε στρατόπεδο συγκέντρωσης του Εθνικού Στρατού
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/06/arxeiako-yliko-aixmalotoi-tou-dse/

# “Βροντάει ο Ολυμπος και πάλι”, ο Υμνος του ΔΣΕ, από την Χορωδία της ΠΠΣΠ, 1977
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/21/ymnos-tou-dse-ppsp/

# Συμφωνία της Βάρκιζας, σαν σήμερα 12 Φεβρουαρίου 1945 – Ενα ανέκδοτο περιστατικό
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/02/12/varkiza-anekdoto-peristatiko/

# Νίκος Ζαχαριάδης – Η σοβιετική ταυτότητα-άδεια παραμονής, 1973 – Απατρις, μη κομματικός και χήρος
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/02/08/nikos-zaxariadis-taytotita/

# Το έβδομο συνέδριο του ΚΚΕ και το καταστατικό του 1945, όπως ψηφίστηκε στο συνέδριο, 1 έως 6 Οκτωβρίου 1945
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/09/to-ebdomo-synedrio-tou-kke/

# Εκλογές 1946, Νίκος Ζαχαριάδης προς τα κόμματα του “παλαιοδημοκρατικού Κέντρου”: Ελάτε να καταρτίσουμε μαζί εκλογικούς συνδυασμούς 50%-50%
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/10/13/zaxriadis-pros-kommata-kentrou/

# Νίκος Ζαχαριάδης – Το απόρρητο αυτοβιογραφικό του σημείωμα προς την ΚΕ του ΚΚΕ, 1946
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/12/14/nikos-zaxariadis-autobiography/

# Ενα νέο βιβλίο για τον Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμο) – Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/29/biblio-kostas-karagiorgis/

# Το δελτίο προγραφών και καταγγελιών με τους στοχοποιημένους από την ΟΠΛΑ προδότες – Η “κόκκινη βία” [*] της εφημερίδας “Κατηγορώ”, έκδοση της ΚΟΑ του ΚΚΕ, Αθήνα, 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/06/03/deltio-prografon-opla-katigoro/

# NOF & Πάβελ Ράκοφσκι – Ιδεολογικές βάσεις του NOF, εισήγηση στο 2ο Συνέδριο του NOF, 1949
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/07/nof-pavel-rakofski/

# Συζήτηση για τα γεγονότα στο Μελιγαλά το 1944, και περί “μαύρης βίας” VS “κόκκινης βίας”
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/09/20/syzitisi-meligalas-athens-voice/

# Ενα εξωφρενικό κόμικ – Ο Ελληνας αντίστοιχος του Μπάτμαν θυελλώδης Εθνικός Εκδικητής του ελληνικού εμφυλίου
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/01/31/ena-exofreniko-comic-e8nikos-ekdikitis/

# Μια μικρή περιήγηση στο περιβόλι των ΜεταΑναθεωρητών του Φερόμενου και Λεγόμενου ΝΕου Κύματος (aka ρεύμα Καλύβα-Μαραντζίδη)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/07/11/neo-kyma-maflenek-kondylia/

# Απόρρητο ντοκουμέντο “Επιβουλή κατά της Μακεδονίας” – Οι ανθέλληνες Ελληνες – Οι φάκελοι που δεν καίγονται (άρθρο στο περιοδικό “Σχολιαστής”, Σεπτέμβριος 1989)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/23/aporrito-ntokoumento-epibouli-kata-tis-makedonias/

# Μακεδονικό Ενημερωτικό Δελτίο ΛΟΖΑ Τεύχος #02, Αύγουστος 2000
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/30/loza-tx02/

# Η τελευταία πληγή του εμφυλίου (έρευνα του ‘Ιού’ στο περιοδικό ΕΨΙΛΟΝ, 1999-11-21)

Η τελευταία πληγή του εμφυλίου (έρευνα του ‘Ιού’ στο περιοδικό ΕΨΙΛΟΝ, 1999-11-21)

# Λάκης Σάντας (1922-2011): «Εμείς είμαστε δρακογενιά»
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/30/lakis-santas/

# Μια στιγμή απόλυτου κακού και μια στιγμή απόλυτου καλού, απ’ τα χρόνια της Κατοχής + Συν η αποκάλυψη ενός μαγικού μυστικού: Ποιο είναι το απόλυτο αντικαταθλιπτικό;;;
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/04/katoxi-apolyto-kalo-kako/

# Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα “Ενθέματα” της κυριακάτικης “Αυγής” – Το πρώτο σημείωμα για την άγνωστη εφημερίδα “Η Ελλάς” των Δεκεμβριανών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/12/04/2011-12-04-synergasia-me-enthemata-ellas/

# Ντοκουμέντο: Εφημερίδα “Η Ελλάς”, η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών του 1944 – Ολα και τα 46 φύλλα
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/08/16/efimerida-ellas/

# Ποδόσφαιρο στον Πόλεμο, στην Κατοχή και στον Εμφύλιο
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/12/podosfairo-polemos-katoxi-emfylios/

# Ελληνες τσιγγάνοι στην Εθνική Αντίσταση και στα χρόνια της κατοχής
https://xyzcontagion.com/2011/01/23/

# Οι μαρτυρίες – Ελληνες τσιγγάνοι στην Εθνική Αντίσταση και στα χρόνια της κατοχής
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/14/oi-martyries-ellines-tsigganoi/

# Μωυσής Μιχαήλ Μπουρλάς (1918-2011) – “Ελληνας, Εβραίος και αριστερός”, ο “Βύρων” του ΕΛΑΣ
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/19/moysis-mpourlas-1918-2011/

# Ιστορικό/πολιτικό κουίζ: Ποιός ήταν ο εμπαθής και φανατικός Κνίτης που αναστάτωσε το συνέδριο των ιστορικών στο Λονδίνο το 1978;;;
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/03/28/empathis-fanatikos-knitis-synedrio-londino/

# Πως βγήκε το σύνθημα “ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς”
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/08/23/synthima-eam-elas-meligalas/

# Ιάσονας Χανδρινός – «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο», «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς»: Το ΕΑΜ στην πολιτική μνήμη και συνθηματολογία (άρθρο στον “Δρόμο της Αριστεράς” 2011-09-17) και μια παραπομπή στο ιστολόγιό μας
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/09/17/iasonas-xandrinos-eam-elas-meligalas/

# «Δεν μας φτάν’ η φτώχεια μας …», απάντησε η γιαγιά στον ΕΑΜικό αντιπρόσωπο
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/08/31/giagia-ftoxia-kommounismos/

# Γειά σας ταγματασφαλίτες, χωροφύλακες και χίτες
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/26/tagmatasfalites-xorofylakes-kai-xites/

# Ονομα: Μπαρμπαρούσης – Βαθμός: Ανθυπασπιστής (ΠΖ) – Μονάδα: …
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/07/29/mparmparousis/

# Καρατζαφέρης ο ΕΛΑΣίτης, ο “κομμουνιστοληστοσυμμορίτης ΕΑΜοβουργαροσλάβος ψειροκατσαπλιάς” μπάρμπας του Γεώργιου Καρατζαφέρη
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/02/karatzaferis-o-katsaplias/

# Προδημοσίευση από το βιβλίο Φοίβος Οικονομίδης – Η επανάσταση στην Ελλάδα, Το ΚΚΕ και οι ξένοι φίλοι, Εμφύλιος 1945-1949
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/26/foibos-oikonomidis-biblio-emfylios/

# Τάσος Κωστόπουλος & Λεωνίδας Εμπειρίκος & Δημήτρης Λιθοξόου – Μια συζήτηση στη Φιλοσοφική Ελληνικός εθνικισμός και Μακεδονικό ζήτημα, 1992
http://x2t.com/filosofiki

# Αντώνης Αγγελούλης (Βρατσάνος) – Βροντάει ο Ολυμπος, εκδόσεις ‘Τα Νέα Βιβλία’ (επανέκδοση από εκδόσεις ‘Γνώσεις’), 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/24/aggelos-bratsanos/

# Αννα Μαρία Δρουμπούκη – 28 χρόνια μετά Μια αποτίμηση της δεκαετίας του 1940 και της προσφοράς του Χάγκεν Φλάισερ (Αρθρο στο περιοδικό Ιστορικά 2012-12-ΔΕΚ ΤΧ#057)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/12/15/droumpouki-28-xronia-apotimisi-istorika/

# Ο Νικόλαος Χριστοφοράκος (πατέρας του Μιχάλη Χριστοφοράκου) στη δίκη των δωσιλόγων
https://xyzcontagion.com/2011/01/24/

# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Ιωάννης Ράλλης – Το βιβλίο Γεώργιος Ράλλης – Ο Ιωάννης Δ. Ράλλης ομιλεί εκ του τάφου, 1947
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/22/oi-ellines-quisling-rallis/

# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος – Ιδού η αλήθεια, 1948
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/20/oi-ellines-quisling-logothetopoulos/

# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Γεώργιος Τσολάκογλου – Απομνημονεύματα, 1959
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/19/oi-ellines-quisling-tsolakoglou/

# Ενας καθηγητής, ο Ζουράρις, κι ένας δικηγόρος, ο Πλεύρης (αλλά τη δεκαετία του 1940, στην Κατοχή)
https://xyzcontagion.com/2011/01/28/

# Σόλων Ν. Γρηγοριάδης – Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, 1941-1974, ή 12.141 ημέρες Ιστορίας
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/06/solon-grigoriadis-istoria/

# Εκατό χρόνια φασιστικές οργανώσεις: Μικρή συμβολή στην περιοδολόγηση + Κάποιες σκέψεις για τις αιτίες της εκτίναξης της Χρυσής Αυγής
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/16/fasistikes-orgs-100-xronia/

# Σκηνή Ενατη #09: Από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου στο Σήμερα, Connecting the dots (Από τις Εννιά συν μία άγνωστες ακτινογραφίες του ναζιστικού ζόμπι)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/09/skini-09/

# Η Χρυσή Αυγή, το φασιστικό κρατικοπαρακράτος και οι κρυφές χρηματοδοτήσεις: Νέα στοιχεία – Εννιά συν μία άγνωστες σκηνές από την ιστορία της ελληνικής ακροδεξιάς που ρίχνουν φως στην άγνωστη Χρυσή Αυγή – Μια ακτινογραφία της μεταμφίεσης του ναζιστικού ζόμπι [Σειρά άρθρων: Χρυσή αυγή: Οσα θέλει να κρατήσει κρυφά #04]
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/11/kryfa-04-parakratos-nazistiko-zombi/