Ντοκουμέντο: Εφημερίδα “Η Ελλάς”, η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών του 1944 – Ολα και τα 46 φύλλα
Με μεγάλη χαρά, και με κάποια υπερηφάνεια, το ιστολόγιο παρουσιάζει ένα μοναδικό ντοκουμέντο (ορθότερα: σειρά ντοκουμέντων) από την περίοδο των Δεκεμβριανών του 1944, που έρχεται να καλύψει (πιστεύουμε) ένα μεγάλο κενό, τόσο στη βιβλιογραβία περί Δεκεμβριανών, όσο και στις διαθέσιμες πηγές για την περίοδο εκείνη, κατά την οποία, μέσα σε λίγες εβδομάδες άλλαξε η πορεία της χώρας.
Πρόκειται για την επίσημη κυβερνητική εφημερίδα με τίτλο ‘Η Ελλάς’, και υπότιτλο ‘Ημερήσια πρωινή εφημερίδα‘ και ‘Οργανο του ελληνικού λαού’, εκτός από το πρώτο φύλλο, της 5ης Δεκεμβρίου 1944, που ονομαζόταν ‘Επίσημον Δελτίον Πληροφοριών του Υφυπουργείου Τύπου και Διαφωτίσεως’.

Το πρώτο φύλλο σε μορφή προκήρυξης (όχι χρονολογικά). Επεφτε σαν προκήρυξη από τα αγγλικά αεροπλάνα.
Κυκλοφόρησαν συνολικά 46 φύλλα, από την 5η Δεκεμβρίου 1944 έως την 21η Ιανουαρίου 1945.
Εχουμε την εντύπωση ότι το υλικό αυτό, από τα άρθρα των 46 τευχών της εφημερίδας, έχει αγνοηθεί από ιστορικούς και ερευνητές, και μάλιστα πλήρως, διότι δεν μπορούμε να φέρουμε στη μνήμη μας κάποια π.χ. αναφορά, βιβλιογραφική ή απλή, σε κείμενο από τα άρθρα της εφημερίδας αυτής
Ολα αυτά τα τεύχη, συνολικά 46 εκδόσεις, μαζί με τα παραρτήματα και τις έκτακτες εκδόσεις, οι αναγνώστες του ιστολογίου μας θα έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν αμέσως εδώ παρακάτω.
Την περίοδο των Δεκεμβριανών κυκλοφορούσαν πολλές εφημερίδες και έντυπα.
Εντελώς ενδεικτικά:
Στην ΕΑΜική πλευρά π.χ. κυκλοφορούσε ο Ριζοσπάστης, η Λαοκρατία, η Ελεύθερη Ελλάδα, η Λαίκή Φωνή στη Θεσσαλονίκη, η Αλληλεγγύη όργανο της ‘Εθνικής Αλληλεγγύης’, η Νέα Γενιά της ΕΠΟΝ κ.λπ.
Η αντιΕΑΜική πλευρά επίσης είχε τη δυνατότητα να εκδίδει τα δικά της έντυπα: Το Ελληνικόν Αίμα, η Μεγάλη Ελλάς της ΕΔΕΕ, η Δόξα της ΠΕΑΝ, η Δημοκρατική Σημαία του ΕΔΕΣ κ.λπ.
Είχαν επίσης εμφανιστεί και εφημερίδες, ας τις πούμε, δημοσιογραφικές ή/και ιδιωτικές ή/και εμπορικές, όπως η Ελευθέρα Πόλις του Νάσου Μπότση, τα Καθημερινά Νέα του Λουκή Ακρίτα, η Αλήθεια, στον Πειραιά η Φωνή του Πειραιώς κ.ο.κ.
Από την Κατοχή, επίσης, συνέχιζαν την έκδοσή τους η Δημοκρατία και η Ελευθερία.
Οι Αγγλοι κι αυτοί είχαν τη δυνατότητα να τυπώνουν καθημερινό ‘Δελτίο Ειδήσεων’, στα ελληνικά ασφαλώς («Εκδίδεται υπό του Στρατηγείου των κατά ξηράν εν Ελλάδι δυνάμεων»), αλλά και φωτο-περιοδικά, με πολλές-πολλές φωτογραφίες και σχεδόν καθόλου κείμενο, όπως αυτό με τον τίτλο ΑΕΡΑ (ακρωνύμιο ΑΕΡΑ=Αγγλία Ελλάδα Ρωσία Αμερική), το οποίο τυπωνόταν στο Κάιρο, κυκλοφορούσε (και) στην Ελλάδα, και είχε κάνει 80 εκδόσεις μέχρι το Φεβρουάριο του 1945,
και τα ΦΩΤΟ-ΝΕΑ, έκδοση της AGIS, Αγγλοελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, τα οποία μέχρι τον Φεβρουάριο του 1945, είχαν κυκλοφορήσει 30 τεύχη.
Και η επίσημη κυβερνητική πλευρά;;; (θα ρωτούσε κανείς).
Οπως ακριβώς αναρωτηθήκαμε κι εμείς.
Η ερώτησή μας αυτή απαντήθηκε.
Με το ξέσπασμα των πρώτων συγκρούσεων, ο Υφυπουργός Τύπου και Διαφωτίσεως Πέτρος Ευαγ. Γαρουφαλιάς κάλεσε τον άδελφό του Δημήτριο Ευαγ. Γαρουφαλιά (1904-1978) πολιτικό μηχανικό και έφεδρο Ανθυποπλοίαρχο την περίοδο των Δεκεμβριανών και του ζήτησε να βρεθεί μία λύση, ώστε η επίσημη Κυβέρνηση να μπορέσει να κυκλοφορεί κάποιο έντυπο, κάποια εφημερίδα, που να απηχεί τις απόψεις του επίσημου κράτους («[…] της αποκλεισμένης, σε μια στενή λωρίδα λίγων τετραγώνων γης και εγκλεισμένης στο ξενοδοχείο της ‘Μεγάλης Βρεττανίας’, Κυβερνήσεως»).
Το πρόβλημα ήταν πολύ σημαντικό, κατά τον Υφυπουργό Πέτρο Γαρουφαλιά, διότι το αθηναϊκό κοινό ενημερωνόταν από άλλες πηγές, ακόμη και από τα «εαμικά χωνιά», ενώ η Κυβέρνηση, αποκομμένη (και) από την επαρχία δεν είχε καμμία δυνατότητα να αντικρούσει τα «δηλητηριώδη ψεύδη των στασιαστών».
Πράγματι, οι περισσότεροι υπάλληλοι του Υφυπουργείου Τύπου, φίλα προσκείμενοι στο ΕΑΜ «είχαν ουσιαστικά ατονήσει και είχαν συμπαραταχθεί με τη διαταχθείσα από το ΕΑΜ γενική απεργία». Από την άλλη, τα μέλη του Σωματείου Τυπογράφων και Τεχνικών Τύπου ανήκαν κατά συντριπτική πλειοψηφία στο ΚΚΕ και βρίσκονταν επίσης σε απεργία. Ολα τα τυπογραφεία βρίσκονταν είτε σε ΕΛΑΣιτοκρατούμενες περιοχές, είτε σε επικίνδυνες ζώνες.
Τελικά, ο Δημήτρης Γαρουφαλιάς, με τη βοήθεια του Αχιλλέα Κύρου, βρήκαν έναν Αρτινό τυπογράφο και έφεδρο Λοχία, ο οποίος τους οδήγησε σε ένα υπόγειο όπου βρισκόταν μια παλιά τυπογραφική μηχανή.
Αμέσως, ήδη την 5η Δεκεμβρίου 1944, δηλαδή τη μεθεπομένη του συλλαλητηρίου, το ‘Επίσημον Δελτίον Πληροφοριών του Υφυπουργείου Τύπου και Διαφωτίσεως’ ήταν πραγματικότητα.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Δημήτριου Γαρουφαλιά, «για λόγους καλυτέρας εντυπώσεως και ιδιαίτερα για να δοθεί μια πνοή αντικειμενικής αισιοδοξίας πως αποτυχαίνει η ανακατάληψη των Αθηνών και η νόμιμη τάξη θα επικρατήσει, αποφασίσθηκε να αλλάξει ο τίτλος σε ‘Η Ελλάς, Ημερήσια πρωινή εφημερίδα, Οργανο του ελληνικού λαού’»..
Ενα ακόμη απόσπασμα από το αυτοβιογραφικό έργο του Δημήτριου Γαρουφαλιά:
Η εφημερίδα ήταν δισέλιδη, μεγάλου σχήματος, 31 εκ επί 24 εκ. Κάποιες εκδόσεις της ήταν σε μαγαλύτερο σχήμα σαν εφημερίδα τοίχου. Στη διάρκεια των 46 αυτών ημερών, έκανε και κάποιες έκτακτες εκδόσεις.
Στο περιεχόμενό της υπήρχαν από τα πολύ σοβαρά και σπουδαία (π.χ. οι ανακοινώσεις του Ρόναλντ Σκόμπι και τα πρακτικά της σύσκεψης υπό τον Γουίνστον Τσόρτσιλ), μέχρι μικρές ειδήσεις, π.χ. για τα θέατρα και τους κινηματογράφους, ή ακόμη και ειδήσεις της μίας γραμμής του τύπου «Ευρέθη σάκος με 7 μαχαίρια. Πιστεύεται ότι ανήκει σε ΕΛΑΣίτη».
Η επιρροή του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και των απόψεων του ήταν εμφανής: Σε αυτήν την εφημερίδα ανακοινώθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1944 η ίδρυση του ‘Αριστερού Μετώπου Ελλάδος’, ενός συνασπισμού ‘σοσιαλιστικών’, ας πούμε, κεντρώων-κεντροαριστερών κομμάτων και μικρών ομάδων υπό την αρχηγία του Γεωργίου Παπανδρέου.
Οπως επίσης εμφανής ήταν και η επιρροή των Αγγλών, με τις αναδημοσιεύσεις των λόγων του Τσόρτσιλ και του Ηντεν, τα νέα από τη βρεττανική Βουλή, τα ανακοινωθέντα του Ρόναλντ Σκόμπυ κ.ο.κ.
Ολα τα άρθρα που δημοσιεύτηκαν από την “Ελλάδα” μπορείτε να τα διαβάσετε παρακάτω, απλωμένα σε 512 σελίδες μεγέθους Α4.
Κλείνουμε με μία παράκληση:
Εχουμε την εντύπωση ότι αυτό το υλικό, που οπωσδήποτε προσθέτει σημαντικά στοιχεία στη μελέτη των γεγονότων του Δεκεμβρίου του 1944, δεν έχει αξιοποιηθεί από τους ιστορικούς και τους ερευνητές.
‘Σπάμε το κεφάλι μας‘, που λένε, αλλά δεν μπορούμε να θυμηθούμε κάποια αναφορά σε κάποιο κείμενο, σχετική με την εφημερίδα αυτή.
Ενδεχομένως και να κάνουμε λάθος.
Θα παρακαλούσαμε, λοιπόν, τους αναγνώστες του ιστολογίου, να μας γράψουν 2-3 γραμμές, και να μας ενημερώσουν,
αν τυχόν έχουν υπόψη τους κάποιο βιβλίο, μονογραφία, εργασία, κείμενο, οτιδήποτε που να αναφέρει την εφημερίδα αυτή, είτε σαν βιβλιογραφική παραπομπή, είτε σαν απλή αναφορά στην ύπαρξή της,
# Δείτε και το δημοσίευμα στα “Ενθέματα” της κυριακάτικης “Αυγής”:
Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα ‘Ενθέματα’ της κυριακάτικης ‘Αυγής’ – Το πρώτο σημείωμα για την άγνωστη εφημερίδα ‘Η Ελλάς’ των Δεκεμβριανών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/12/04/2011-12-04-synergasia-me-enthemata-ellas/
Δείτε επίσης παλαιότερα άρθρα με θέμα ‘Κατοχή‘ και ‘Εθνική Αντίσταση‘, και με θέμα ‘Τάγματα Ασφαλείας‘ και ‘Δωσίλογοι‘
# Μετά 69 χρόνια, η μοναδική ανφάς χαμένη φωτογραφία με το κομμένο κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη από τον φανοστάτη της πλατείας στα Τρίκαλα + Βιβλιογραφία
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/02/17/
# Μιχάλης Νικολινάκος – Ο σεμνός ζεν πρεμιέ και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, από το μπλόκο της Κοκκινιάς στη μεγάλη οθόνη
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/08/18/nikolinakos/
# Μια στιγμή απόλυτου κακού και μια στιγμή απόλυτου καλού, απ’ τα χρόνια της Κατοχής + Συν η αποκάλυψη ενός μαγικού μυστικού: Ποιο είναι το απόλυτο αντικαταθλιπτικό;;;
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/04/katoxi-apolyto-kalo-kako/
# Οι δωσίλογοι δημοσιογράφοι της Θεσσαλονίκης – 1942: «Αρκετά εβραϊκά όντα έμειναν στον τόπο» – 1943: «Αι ελληνικαί γεννεαί θα εορτάσουν όταν αποκαθαρθή η γάγγραινα με τους κίτρινους αστέρας» (Από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας, το “Μαύρο Σάββατο” της 11ης Ιουλίου 1942)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2015/01/13/mavro-sabbato/
# Η ιστορία του αρχιφύλακα Γεώργιου Μιχαλολιάκου: Πρόδωσε το ΕΑΜ για να πάει στα Τάγματα Ασφαλείας, μένοντας πιστός στον όρκο του προς τον Χίτλερ μέχρι το τέλος
# «Με πιάσανε τα ΕΣ-ΕΣ αλλά εγώ τους γράφω στ’ αρχίδια μου» – Ή μια απάντηση στα ακροδεξιά μυθεύματα πως δήθεν «οι γερμανικές απώλειες από την Εθνική Αντίσταση ήταν μόνο 376 Γερμανοί νεκροί»
# Πλαστές ταυτότητες που έσωσαν ζωές, στην κατεχόμενη Αθήνα (Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα “Ενθέματα” της κυριακάτικης “Αυγής”, 2012-01-29)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/01/29/synergasia-me-enthemata-ebraioi-athinas/
# Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα “Ενθέματα” της κυριακάτικης “Αυγής” – Το πρώτο σημείωμα για την άγνωστη εφημερίδα “Η Ελλάς” των Δεκεμβριανών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/12/04/2011-12-04-synergasia-me-enthemata-ellas/
# Ντοκουμέντο: Εφημερίδα “Η Ελλάς”, η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών του 1944 – Ολα και τα 46 φύλλα
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/08/16/efimerida-ellas/
# Η έκλυσις των ηθών και η ανηθικότητα των μπολσεβίκων – Συκοφαντίες κατά των ΕΠΟΝιτισσών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/14/eklysis-ton-h8on-ton-mpolsebikon/
# Ποδόσφαιρο στον Πόλεμο, στην Κατοχή και στον Εμφύλιο
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/12/podosfairo-polemos-katoxi-emfylios/
# Ποιοι πρωτοτύπησαν στις κιτς τελετές-φιέστες στις Θερμοπύλες με τις περικεφαλαίες, τις δάδες, τις «εξελιγμένες σβάστικες» (μαίανδρους) και την “κρυπτεία” του Κασιδιάρη;;; Οι χιτλερόψυχοι της Χρυσής Αυγής ή οι φυσικοί τους πρόγονοι της Βέρμαχτ το 1941;;; – Φωτογραφίες
# Ελληνες τσιγγάνοι στην Εθνική Αντίσταση και στα χρόνια της κατοχής
https://xyzcontagion.com/2011/01/23/
# Οι μαρτυρίες – Ελληνες τσιγγάνοι στην Εθνική Αντίσταση και στα χρόνια της κατοχής
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/14/oi-martyries-ellines-tsigganoi/
# Μωυσής Μιχαήλ Μπουρλάς (1918-2011) – “Ελληνας, Εβραίος και αριστερός”, ο “Βύρων” του ΕΛΑΣ
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/19/moysis-mpourlas-1918-2011/
# Ενα βιβλίο για τη Ρόζα Ιμβριώτη και το πρώτο Πανελλαδικό Συνέδριο Γυναικών το 1946
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/18/ena-biblio-gia-ti-roza-imbrioti/
# Ενα αθησαύριστο ποίημα του Γιώργου Κοτζιούλα από το αναγνωστικό “Τα Αετόπουλα” για την Γ’ και Δ’ τάξη (“του βουνού”), 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/03/19/kotzioulas-ellinopoula/
# Δύο φωτογραφίες, Θεσσαλονίκη, 1947 – Η στιγμή της εκτέλεσης αριστερών καταδικασθέντων εις θάνατον
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/06/27/dyo-fotografies-thessaloniki-1947-ektelesi/
# Ποδοσφαιρικοί αγώνες «προς ενίσχυσιν και υπέρ των συμμοριοπλήκτων», Φθινόπωρο του 1949
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/15/symmoriopliktoi-olympiakos-aris/
# Πότε και από ποιους διακινήθηκε για πρώτη φορά η φήμη πως ο Αρης Βελουχιώτης ήταν ομοφυλόφιλος
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/06/16/proti-fora-fimi-aris-velouxiotis-omofylofilos/
# Είπε ποτέ κακό λόγο για το ΚΚΕ ο Νίκος Πλουμπίδης;;; + Βιβλιογραφία
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/10/11/ploumpidis-bibliografia/
# Σπάνιες φωτογραφίες από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τη ναζιστική Κατοχή, 30 Οκτωβρίου 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/10/30/spanies-foto-uessaloniki-apelef8erosi/
# Πως βγήκε το σύνθημα “ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς”
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/08/23/synthima-eam-elas-meligalas/
# Ιάσονας Χανδρινός – «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο», «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς»: Το ΕΑΜ στην πολιτική μνήμη και συνθηματολογία (άρθρο στον “Δρόμο της Αριστεράς” 2011-09-17) και μια παραπομπή στο ιστολόγιό μας
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/09/17/iasonas-xandrinos-eam-elas-meligalas/
# Οι κινηματογραφιστές του ΕΛΑΣ – Ολα τα φιλμ-ντοκουμέντα
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/24/kinimatografistes-elas/
# Τελικά υπάρχουν δύο ταινίες για “την αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας” στον Εμφύλιο!
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/18/telika-yparxoun-dyo-tainies/
# Αρχειακό υλικό – Αιχμάλωτοι του ΔΣΕ σε στρατόπεδο συγκέντρωσης του Εθνικού Στρατού
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/06/arxeiako-yliko-aixmalotoi-tou-dse/
# Αγνωστο σπάνιο φιλμ από τις μέρες της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς, Οκτώβριος 1944
Αγνωστο σπάνιο φιλμ από τις μέρες της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς, Οκτώβριος 1944
# Από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας, Ιωάννινα, 25 Μαρτίου 1944, όλη η σειρά των 19 φωτογραφιών
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/05/25/ioannina-ebraioi/
# Το δελτίο προγραφών και καταγγελιών με τους στοχοποιημένους από την ΟΠΛΑ προδότες – Η “κόκκινη βία” [*] της εφημερίδας “Κατηγορώ”, έκδοση της ΚΟΑ του ΚΚΕ, Αθήνα, 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/06/03/deltio-prografon-opla-katigoro/
# Συζήτηση για τα γεγονότα στο Μελιγαλά το 1944, και περί “μαύρης βίας” VS “κόκκινης βίας”
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/09/20/syzitisi-meligalas-athens-voice/
# Τέσσερα συν ένα επίκαιρα αποκαλυπτικά εκλογικά κουίζ: Ο υπερ”πατριώτης” βουλευτής που καλεί ξένο στρατό + Το ζεύγος νεοδημοκρατών που ηράσθησαν εντός της ΕΠΕΝ + Ο βασιλικός φίλος των Γλύξμπουργκ περιφερειάρχης + Ο δημοσιογράφος που βοήθησε το δικαστήριο της 17Ν + Το χειρότερο είδος ταγματασφαλήτη
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/27/tessera-syn-ena-quiz/
# Μια μικρή περιήγηση στο περιβόλι των ΜεταΑναθεωρητών του Φερόμενου και Λεγόμενου ΝΕου Κύματος (aka ρεύμα Καλύβα-Μαραντζίδη)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/07/11/neo-kyma-maflenek-kondylia/
# Απάντηση στο κουίζ: “Γιατί την 7η Απριλίου 1941 οι Αθηναίοι βγήκαν στους δρόμους με τουρκικές σημαίες;;;” + 2 σκίτσα εποχής
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/11/28/quiz-1941-a8inaioi-me-tourkikes-simaies/
# Ντοκιμαντέρ – Η άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στο Αουσβιτς τον Οκτώβριο του 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/05/12/ntokimanter-agnosti-eksegersi-ellines-ebraioi/
# Οι “Εικόνες Κατοχής” του Βάσου Μαθιόπουλου, και το ολοκαύτωμα στο χωριό Κοντομαρί Χανίων τον Ιούνιο του 1941
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/11/oi-eikones-katoxis-tou-basou-mathiopoulou/
# Επιστολή προς Χίτλερ και τον “ευκλεή ηρωικό στρατό του”, 10 Απριλίου 1941, από τον Επίσκοπο Πατάρων Μελέτιο και τον Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης Αναστάσιο Πέντζο
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/04/14/meletios-pataron-epistoli-pros-hitler/
# Συμφωνία της Βάρκιζας, σαν σήμερα 12 Φεβρουαρίου 1945 – Ενα ανέκδοτο περιστατικό
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/02/12/varkiza-anekdoto-peristatiko/
# Το έβδομο συνέδριο του ΚΚΕ και το καταστατικό του 1945, όπως ψηφίστηκε στο συνέδριο, 1 έως 6 Οκτωβρίου 1945
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/09/to-ebdomo-synedrio-tou-kke/
# Εκλογές 1946, Νίκος Ζαχαριάδης προς τα κόμματα του “παλαιοδημοκρατικού Κέντρου”: Ελάτε να καταρτίσουμε μαζί εκλογικούς συνδυασμούς 50%-50%
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/10/13/zaxriadis-pros-kommata-kentrou/
# «Δεν μας φτάν’ η φτώχεια μας …», απάντησε η γιαγιά στον ΕΑΜικό αντιπρόσωπο
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/08/31/giagia-ftoxia-kommounismos/
# Yad Vashem – Ελληνες Δίκαιοι των Εθνών – 306 ονόματα – Greek Righteous Among the Nations – Honored by Yad Vashem [έως την 01 January 2010]
https://xyzcontagion.com/2011/02/16/yad-vashem/
# Γειά σας ταγματασφαλίτες, χωροφύλακες και χίτες
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/26/tagmatasfalites-xorofylakes-kai-xites/
# Ονομα: Μπαρμπαρούσης – Βαθμός: Ανθυπασπιστής (ΠΖ) – Μονάδα: …
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/07/29/mparmparousis/
# Καρατζαφέρης ο ΕΛΑΣίτης, ο “κομμουνιστοληστοσυμμορίτης ΕΑΜοβουργαροσλάβος ψειροκατσαπλιάς” μπάρμπας του Γεώργιου Καρατζαφέρη
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/02/karatzaferis-o-katsaplias/
# Ο Νικόλαος Χριστοφοράκος (πατέρας του Μιχάλη Χριστοφοράκου) στη δίκη των δωσιλόγων
https://xyzcontagion.com/2011/01/24/
# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Ιωάννης Ράλλης – Το βιβλίο Γεώργιος Ράλλης – Ο Ιωάννης Δ. Ράλλης ομιλεί εκ του τάφου, 1947
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/22/oi-ellines-quisling-rallis/
# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος – Ιδού η αλήθεια, 1948
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/20/oi-ellines-quisling-logothetopoulos/
# Οι Ελληνες κουΐσλιγκ – Γεώργιος Τσολάκογλου – Απομνημονεύματα, 1959
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/19/oi-ellines-quisling-tsolakoglou/
# Ενας καθηγητής, ο Ζουράρις, κι ένας δικηγόρος, ο Πλεύρης (αλλά τη δεκαετία του 1940, στην Κατοχή)
https://xyzcontagion.com/2011/01/28/
# Δημήτρης Γληνός – Τι είναι και τι θέλει το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο ΕΑΜ [Ο Ρήγας 1944]
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/17/dimitris-glinos-ti-einai-to-eam/
# Λάκης Σάντας (1922-2011): «Εμείς είμαστε δρακογενιά»
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/30/lakis-santas/
# Αντώνης Αγγελούλης (Βρατσάνος) – Βροντάει ο Ολυμπος, εκδόσεις “Γνώσεις”, 1944
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/24/aggelos-bratsanos/
# Νίκος Ζαχαριάδης – Το απόρρητο αυτοβιογραφικό του σημείωμα προς την ΚΕ του ΚΚΕ, 1946
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/12/14/nikos-zaxariadis-autobiography/
# Ενα νέο βιβλίο για τον Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμο) – Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/29/biblio-kostas-karagiorgis/
# Λεύκωμα Συλλογικό – “Θυσιαστήριο της Λευτεριάς, Πρωτομαγιά”, εκδόσεις Ο Ρήγας, 1945
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/16/lefkoma-syllogiko-protomagia/
# Σόλων Ν. Γρηγοριάδης – Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, 1941-1974, ή 12.141 ημέρες Ιστορίας
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/06/solon-grigoriadis-istoria/
# Βιβλίο “Η Ελλάδα 1936-44. Δικτατορία, κατοχή, αντίσταση”, Χάγκεν Φλάισερ & Νίκος Σβορώνος (επιμέλεια)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/06/24/ellada-1936-44-fleischer-svoronos/
# The National Archives (TNA) “Special Operations Executive SOE + Greece” Kew’s collections + SOE in Greece basic bibliography
http://xyzcontagion.wordpress.com/2013/05/15/soe-greece/
# Δημήτρης Ψαρράς – Ζήλεψε τη δόξα του Μανιαδάκη, Ο βουλευτής του ΛάΟΣ Κυριάκος Βελόπουλος χέρι-χέρι με τον διαβόητο υπουργό του Μεταξά (άρθρο στην “Ελευθεροτυπία” 2011-10-09)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/10/09/dimitris-psarras-zilepse-doxa-maniadaki/
# Δημήτρης Ψαρράς – Η κατοχή και οι «χούλιγκαν», Επεισόδια στο ποδόσφαιρο του 1944 (άρθρο στην “Ελευθεροτυπία” 2011-05-08)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/05/08/dimitris-psarras-katoxi-kai-hooligan/
# Τάσος Κωστόπουλος – Απ’ τον πόλεμο στα «πεζοδρόμια» (άρθρο στην “Ελευθεροτυπία” 2011-01-30)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/01/30/tasos-kostopoulos-dakrygona/
# Εκατό χρόνια φασιστικές οργανώσεις: Μικρή συμβολή στην περιοδολόγηση + Κάποιες σκέψεις για τις αιτίες της εκτίναξης της Χρυσής Αυγής
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/16/fasistikes-orgs-100-xronia/
# Σκηνή Δεύτερη #02: Ιούλιος 1964, ΕΚΟΦ, Εβραϊκή Συναγωγή, Παγκράτι (Από τις Εννιά συν μία άγνωστες ακτινογραφίες του ναζιστικού ζόμπι)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/02/skini-02/
# Σκηνή Ενατη #09: Από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου στο Σήμερα, Connecting the dots (Από τις Εννιά συν μία άγνωστες ακτινογραφίες του ναζιστικού ζόμπι)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/09/skini-09/
# Η Χρυσή Αυγή, το φασιστικό κρατικοπαρακράτος και οι κρυφές χρηματοδοτήσεις: Νέα στοιχεία – Εννιά συν μία άγνωστες σκηνές από την ιστορία της ελληνικής ακροδεξιάς που ρίχνουν φως στην άγνωστη Χρυσή Αυγή – Μια ακτινογραφία της μεταμφίεσης του ναζιστικού ζόμπι [Σειρά άρθρων: Χρυσή αυγή: Οσα θέλει να κρατήσει κρυφά #04]
http://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/11/kryfa-04-parakratos-nazistiko-zombi/
# Ενα χαμένο άγνωστο φιλμ – Πρόσφυγες του 1922, Σμύρνη, Αθήνα, Πειραιάς
http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/10/xameno-film-1922-smyrni-athina-peiraias/
# Μια συγκλονιστική (αντιπολεμική) φωτογραφία που αξίζει εκατομμύρια λέξεις
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/08/31/mia-antipolemiki-fotografia/
sarant
17 Αυγούστου 2011 - 01:10
Δίκαια είσαι περήφανη, πρόκειται για πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο -ομολογώ πάντως ότι δεν ήξερα την ύπαρξη του εντύπου.
Μανόλης Κασιμάτης
17 Αυγούστου 2011 - 01:23
Λοιπον προσωπικα στην μελετη μου Φωτογραφίζοντας τον Δεκέμβρη του ’44 / Κασιμάτης, Μανόλης · φωτογράφιση Πέτρος Πουλίδης, Βασίλης Τσακιράκης, Σπύρος Χαλκίδης, Δημήτρης Παπαδήμος, Γιώργος Βαφιαδάκης, Κυριάκος Κουρμπέτης, Βούλα Παπαϊωάννου, Δημήτρης Χαρισιάδης, Dmitri Kessel, Δημήτρης Τριανταφύλλου, Δημήτρης Φλώρος, Δημήτρης Φωτεινόπουλος, Ευριπίδης Μάρτογλου, Μανώλης Μεγαλοοικονόμου. – 1η έκδ. – Αθήνα : Φωτογραφίζοντας, 2008. – 180σ. · 28×21εκ. τ.1 και τ.2 Η τιμή αφορά το set των δύο τόμων.
Περιέχει: Τρία βιβλία: “Αυτό είναι το ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην Ελλάδα”, Αθήνα, Σεπτέμβριος 1945, “Το ελληνικό ΚΑΤΥΝ”, Αθήνα 1945, “Ντοκουμέντα ιατροδικαστικής υπηρεσίας”, 1945.Περιέχει βιβλιογραφία ISBN 978-960-89684-4-8(set). (Σπειροειδές) [Κυκλοφορεί]
€ 42,60 (Τελ. ενημ: 27/7/2010) · Η τιμή περιλαμβάνει Φ.Π.A. 6,5%.
εχω χρησιμοποιησει τα εξης εξωφυλλα της εφημεριδας
Το αριθμο φυλλου 25
το αριθμο φυλλου 28
και το αριθμο φυλλου 26
επισης: Συλλογικό έργο. Δεκέμβρης ’44 : Οι μάχες στις γειτονιές της Αθήνας / Συλλογικό έργο, Γιώργος Μαργαρίτης, Μιχάλης Π. Λυμπεράτος, Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Ζέτα Τζαβάρα, Βασιλική Λάζου, Μανόλης Κασιμάτης, Μαρία Μάλλιου, κ.ά. · επιμέλεια Βασίλης Καρδάσης, Αρτέμης Ψαρομηλίγκος. – 1η έκδ. – Αθήνα : Ελευθεροτυπία, 2010. – 192σ. · 23×18εκ. – (Ιστορικά) Διανεμήθηκε δωρεάν μαζί με την “Ελευθεροτυπία” του Σαββάτου στις 4.12.2010. Χορηγός: Postbank. ISBN 978-960-9487-39-9 (Μαλακό εξώφυλλο) [Κυκλοφορεί]
υπαρχει ο αριθμος φυλλου 1 και ειναι στο αρθρο της Ζέτας Τζαβάρας με τιτλο
“ο δεκεμβρης του 44 μεσα απο την αρθρογραφια των εφημεριδων της εποχης”
υγιαινετε καλοκαιρινα εντος και εκτος
Βασιλική Μετατρούλου
17 Αυγούστου 2011 - 01:33
Ευχαριστώ για τα σχόλια.
Νίκο, μη νομίζεις, κι εμείς την αγνοούσαμε ουσιαστικά -κάπου κάποτε μόνο κάτι είχαμε ακούσει.
Στο άρθρο της Ζέτας Τζαβάρα που αναφέρει ο Μανόλος, λέει ότι την εφημερίδα αυτή την έριχναν από τον ουρανό τα εγγλέζικα αεροπλάνα.
atheofobos
17 Αυγούστου 2011 - 10:07
Πολύ σημαντική και ενδιαφέρουσα και χρήσιμη αυτή η ανάρτηση.
Από ποιο βιβλίο είναι γιατί βλέπω αριθμούς σελίδων στα κείμενα;
Γαλαξιάρχης (Zaphod)
17 Αυγούστου 2011 - 12:15
Πάρα πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο.
Το αναδημοσίευσα στον Παραλληλογράφο.
Ευχαριστούμε!
JustAnotherGoneOff
17 Αυγούστου 2011 - 15:01
Απορία. Ο Ηλίας Μπρεδήμας που αναφέρει ο Γαρουφαλιάς είναι ο ίδιος μετέπειτα βουλευτής της ΕΔΑ;
Βασιλική Μετατρούλου
17 Αυγούστου 2011 - 16:47
Πολύ καλά έκανες, που το αναδημοσίευσες, αγαπητέ Γαλαξιάρχη, σε ευχαριστώ κι εκεί, στα σχόλιά μου γύρω στις 4:52 μμ-04.56,
Ο Ηλίας Μπρεδήμας είναι αυτός ακριβώς, ο βουλευτής της ΕΔΑ, που αργότερα έκανε δύσκολη τη ζωή της χούντας.
JustAnotherGoneOff
17 Αυγούστου 2011 - 21:36
Στο άρθρο της Βασιλικής Λάζου για τον επισιτισμό της Αθήνας κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών για τον τόμο των Ιστορικών της “Ε”, σελ 131, υπάρχει φωτογραφική αναπαραγωγή του 8ου φύλλου της ΕΛΛΑΣ.
JustAnotherGoneOff
17 Αυγούστου 2011 - 21:42
Και στις σελίδες του άνωθεν 91, 111 φωτογραφική αναπαραγωγή αποσπασμάτων. Για πιο αναλυτικά το σχετικό άρθρο της Ζέτας Τζαβάρα, σελ 87, για τον τύπο των Δεκεμβριανών χωρίς όμως παραπομπές στην ΕΛΛΑΣ.
JustAnotherGoneOff
17 Αυγούστου 2011 - 21:48
Ξέχασα να αναφέρω το όνομα του τόμου: ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ’44 – οι μάχες στις γειτονιές της Αθήνας.
JustAnotherGoneOff
17 Αυγούστου 2011 - 22:10
Συγνώμη για τα επαναληπτικά σαν καραμπίνας σχόλια.
Τώρα πρόσεξα πως ήδη έδωσε μία από τις τρεις παραπομπές που έκανα ο Μανόλης Κασιμάτης πιο πάνω, αναφερόμαστε πάντα στον ίδιο τόμο.
Πρόσεξα επίσης το άλλο, οι ανακοινώσεις των Βρετανών, τύπου Σκόμπυ, Τσότσιρλ κλπ, ήδη “κοπυπαστώνονται” στο βιβλίο του Γεώργιου Παπανδρέου (πολύ κουράστηκε να το γράψει) Η Απελευθέρωσις της Ελλάδος αφού σχεδόν δική του εφημερίδα ήταν.
Βασιλική Μετατρούλου
23 Αυγούστου 2011 - 13:21
Αναδημοσίευση από το istoria.forumotion.com:
http://istoria.forumotion.com/t889-topic#1274
OUGKAS 4
4 Σεπτεμβρίου 2011 - 04:11
sas gamaw
PAOK
δις χαλακατεβάκη
5 Σεπτεμβρίου 2011 - 14:49
αυτά τα γεγονότα αναφέρονται σε ένα βιβλίο που δεν γράφει πουθενά τις πηγές του… το βιβλίο λέγεται: “Ξενοκρατία Το αποκαλυπτικό χρονικό των ξένων επεμβάσεων στην Ελλάδα (1944 – 1974)” βγήκε από τις εκδόσεις “πάπυρος γραφικαί τέχναι αε” σειρά ΒΙΠΕΡ (κωδ. 507) και γράφει για συγγραφέα: “έρευνα επιτελείου συντακτών του περιοδικού Επίκαιρα υπό την διεύθυνσιν του Τζων Φρήμαν”, “Αθήνα 1975”, μάλλον δε θα θεωρείται και πολύ αξιόπιστο σαν ιστορικό βιβλίο αλλά το αναφέρω… (δεν έχει αποσπάσματα από την εφημερίδα, απλώς αναφέρει πολύ συνοπτικά αρκετά από αυτά τα γεγονότα), ελπίζω να βοηθάει.
Βασιλική Μετατρούλου
11 Σεπτεμβρίου 2011 - 09:50
Αναδημοσιεύσεις:
Nτοκουμέντο: η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα για τα Δεκεμβριανά του ’44 | //ΠαραλληλοΓράφος//
wp.me/p1pa1c-bRx
Αρχείο 1936-1944: «Η Ελλάς», η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών: ένα άγνωστο ντοκουμέντο
http://archive1936-1944.blogspot.gr/2013/12/blog-post_26.html
Χωρίς αναφορά στην πηγή:
Λακωνία: Ντοκουμέντο: Εφημερίδα «Η Ελλάς», η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών του 1944 – Ολα και τα 46 φύλλα
http://lakonia-gr.blogspot.gr/2014/12/1944-46.html
moylis
21 Σεπτεμβρίου 2011 - 10:41
Η Ελευθεροτυπία δημοσίευε τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας σε ειδικό ένθετο της.
Αποκλείεται να έχει αγνοηθεί το υλικό από τους Ιστορικούς.
Βασιλική προτρέχεις.
Θράσος Χαϊδαρίου
4 Δεκεμβρίου 2011 - 10:31
Τα περιεχόμενα από τα ΕΝΘΕΜΑΤΑ, 04 Δεκ 2011
Περιεχόμενα 4.12
και
Διαβάστε στο εξαιρετικό φύλλο της Κυριακής, 4 Δεκεμβρίου 2011: « ΕΝΘΕΜΑΤΑ
Το άρθρο στο ιστολόγιο των Ενθεμάτων:
«Η Ελλάς», η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών: ένα άγνωστο ντοκουμέντο
Θράσος Χαϊδαρίου
4 Δεκεμβρίου 2011 - 11:14
Το τvxs.gr του Κούλογλου αντιγράφει, πετσοκόβει, κάνει κοπτορραπτική, και φυσικά “ξεχνάει” να βάλει την πηγή (θαρρείς και είναι η πρώτη φορά, δεν τους ξέρουμε τάχατες):
«Η Ελλάς», η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα των Δεκεμβριανών: ένα άγνωστο ντοκουμέντο
manolo kasimatis
21 Ιανουαρίου 2012 - 11:07
για την AGIS
ΦΩΤΟ-ΝΕΑ. φυλλάδιο/περιοδικό 1945-1946
Ενδεικτικές φωτογραφίες (φωτορεπορτάζ) και σελίδες με θέματα κυρίως Ελληνικά από το τετρασέλιδο φυλλάδιο/περιοδικό με τίτλο ΦΩΤΟΝΕΑ που μοιραζόταν δωρεάν στην Ελλάδα την περίοδο 1945-1946 απο την A.G.I.S. (Αγγλοελληνικη Υπηρεσία Πληροφοριών). Ενας ιδανικός συνδιασμός φωτογραφίας και κειμένου/λεζάντας για ενημέρωση/προπαγάνδα στην Ελλάδα από τις Αγγλικές Υπηρεσίες αμέσως μετά την απελευθέρωση απο τους κατακτητές.
Ενδιαφερον επίσης είναι στην μετακατοχική Ελλάδα, οι πρώτες καταγραφές φωτογραφικών εκθέσεων σαν μέσο/εργαλείο πολυποίκιλης “πληροφόρησης” της κοινωνίας.
http://www.youtube.com/embed/EAwByiX1_Hs
manolo kasimatis
23 Ιανουαρίου 2012 - 08:49
για την AGIS συνεχεια δευτερη (διαπλεκόμενα AGIS και ΜΜΕ)
απο το αρχειο της ελευθεροτυπιας
αποσπασμα απο το αρθρο του Του ΦΟΙΒΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ
Ο ρόλος Αγγλων, CIA και Κων. Μητσοτάκη
http://archive.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=17.05.2008,id=92012408,97666296
Το κλιμάκιο της βρετανικής υπηρεσίας Πολιτικού και Ψυχολογικού Πολέμου (προπαγάνδας) που στάλθηκε στην Ελλάδα μετονομάστηκε σε «Συμμαχική Υπηρεσία Πληροφοριών» (AIS – Allied Information Service) και οι πρώτοι εκπρόσωποί της έφτασαν στην Ελλάδα αμέσως μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, στις 16 Οκτωβρίου 1944.
Η AIS ανέλαβε καθήκοντα στο αρχηγείο του στρατηγού Σκόμπι, στο Τρίτο Σώμα του βρετανικού στρατού, «για τον έλεγχο και την καθοδήγηση της κοινής γνώμης στην Ελλάδα».
Την επομένη της άφιξής του στην Ελλάδα, το τμήμα της AIS εξέδωσε το πρώτο ημερήσιο ενημερωτικό φυλλάδιό της και πολύ σύντομα άρχισε να συνεργάζεται με την ελληνική κυβέρνηση και ήλθε «σε επαφή με τον Τύπο, τους υπεύθυνους του ραδιοφώνου όπως και με το συνδικάτο των ιδιοκτητών κινηματογράφων».(1)
Στις 6 Απριλίου 1945 η AIS άλλαξε όνομα και αποκαλούνταν επίσημα πλέον Αγγλο-ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών (AGIS).
Σε αυτή την υπηρεσία εντάχθηκε μεταξύ άλλων και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Αλλά για να υποστηριχθεί καλύτερα ο αντιβασιλέας, θα έπρεπε να ενισχυθεί και η επιρροή στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα η παρουσία στο χώρο του Τύπου που επηρεάζει την κοινή γνώμη.
Τις πρώτες ημέρες του 1945, ο Βρετανός πρεσβευτής Λίπερ ενημέρωσε την κυβέρνησή του ότι ο Γ. Καρτάλης «εξασφάλισε» την εφημερίδα «Ελευθερία» του Πάνου Κόκκα για την υποστήριξή του όπως και «των απόψεων του Δαμασκηνού», που συνέπλεαν με εκείνες των Βρετανών. Ο Λίπερ πληροφόρησε τον Τσόρτσιλ ότι η γραμμή της «Ελευθερίας» θα ήταν «αντικομμουνιστική της αριστεράς» και χρηματοδότης της θα ήταν «ένα νεαρό μέλος της οικογένειας Μπενάκη της γνωστής φίρμας βαμβακιού στην Αλεξάνδρεια». (2)
Με τον Πάνο Κόκκα εκδότη της «Ελευθερίας» είχε στενό προσωπικό και πολιτικό σύνδεσμο ο Κ. Μητσοτάκης, που την εφημερίδα του ενίσχυε «γενναιόδωρα και πλουσιοπάροχα».(3)
Η «Ελευθερία» είχε προσλάβει αρκετούς δημοκρατικούς δημοσιογράφους, που ήταν αμέτοχοι των τεκταινομένων στα παρασκήνια, τότε που ο εκδότης της εφημερίδας έκανε στροφές και ελιγμούς για να βρεθεί σε αρμονία με συγκεκριμένα κέντρα αποφάσεων.
σημ.:
1) PREM 3/213/17, Λίπερ προς Ιντεν, 3.1.1945. Φ. Οικονομίδης, «Το Σύνδρομο του Οδυσσέα», σσ. 39,49
2)Αρχεία Φ.Ο., FO 371/48233, R 155, Ιανουάριος 1945
3) Οικονομίδης, «Πόλεμος, Διείσδυση και Προπαγάνδα», σελ. 173
Τέλος Χαρτοσήμου
18 Μαΐου 2013 - 22:47
Εντός του λήμματος της αγγλικής Wikipedia
http://en.wikipedia.org/wiki/Greek_Civil_War
Υποσημείωση #23
23 ^ Ζέτα Τζαβάρα, “Ο Δεκέμβρης του 1944 μέσα από την αρθρογραφία των εφημερίδων της εποχής”; Μαργαριτης Γιώργος, Λυμπεράτος Μιχάλης (12/2010). Δεκέμβρης ’44 Οι μάχες στις γειτονιές της Αθήνας (in Greek). Ελευθεροτυπία. p. 77. ISBN 9789609487399. Archived from the original on 2012-06-14. Retrieved 2012-06-14.
erodotos
10 Δεκεμβρίου 2014 - 16:35
Τελικά από πιο βιβλίο είναι το παραπάνω PDF??