Τα βίντεο με τις ομιλίες από την παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Ψαρρά – “Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη”, 2011-03-15

Comments

1. 

   Κλέων Νεμέας
   17 Μαρτίου 2011 - 23:27

   Και ασφαλώς, δεν λείπουν και οι αθλιότητες.

   Πρώτα από τη “Ζούγκλα” του Ταρζάν Μάκη:
   http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=80&aid=276412&cid=122

   Λέει:
   «Ψαράς-Δραγώνα-Αλαβάνος, πιασμένοι χέρι-χέρι με τον Καρατζαφέρη

   ο ακρο-Σιωνιστικός συμφερτός που θέλει να μας την φέρει».

   [Σ.Σ.: προσοχή στο “συμφερτό”, παρακαλώ].

   Κατόπιν από ένα σάιτ που συχνάζουν εθνικοσιαλιστές με τίτλο “Πιο φασιστικό και απο την Χρυσή Αυγή το ΛΑΟΣ”:
   http://webwar3.gr/index.php?topic=15452.0

2. 

   Βασιλική Μετατρούλου
   18 Μαρτίου 2011 - 00:10

   Και ένα προς ένα τα βίντεο από το μπλογκ “Λες μαλακίες”, μαζί με σύντομα σημειώματα για το που επικεντρώθηκε κάθε ομιλητής:

   http://les-malakies.blogspot.com/2011/03/blog-post_9476.html

3. 

   Βασιλική Μετατρούλου
   18 Μαρτίου 2011 - 23:13

   Ο Γιώργος Καρατζαφέρης στην “Ελληνοφρένεια” του Ρ/Σ “ΣΚΑΪ” – Συνέντευξη του Δημήτρη Ψαρρά, 2011-03-15:

   http://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/15/ellinofreneia-skai-dimitris-psarras/

4. 

   Βασιλική Μετατρούλου
   19 Μαρτίου 2011 - 15:13

   Σε αυτό το φόρουμ, διαβάζουμε μια απειλή κατά της ζωής του συγγραφέα Δημήτρη Ψαρρά:

   http://www.phorum.gr/viewtopic.php?t=203991&p=3330726#p3330722

   από lamogio_88 » Χθες (εννοεί 2011-03-18), 6:01 pm

   «Συγγραφέας:Δημήτρης Ψαρράς.
   Δλδ ένας εκ των γνωστών του Ιού.
   Γιατί δεν έχει βρεθεί κάποιος άγιος άνθρωπος μέχρι στιγμής να τον στείλει στον άλλο κόσμο και να μην βρωμίζει τον τόπο με την παρουσία του,αυτή η λέρα;»

5. 

   Βασιλική Μετατρούλου
   19 Μαρτίου 2011 - 15:19

   Αρθρο στην εφημερίδα “ΑΥΓΗ”, Πέμπτη 2011-03-17, του Κ. Ζαγάρα, για την εκδήλωση:

   http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=605431

   Το διπλό πρόσωπο του ΛΑΟΣ και της ακροδεξιάς
   Ζαγάρας Κ.
   Ημερομηνία δημοσίευσης: 17/03/2011

   Το φαινόμενο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα και ο ρόλος της τηλεόρασης στην αναγέννηση της, καθώς και το περιεχόμενο της πολιτικής ατζέντας του ΛΑΟΣ και του αρχηγού του, απασχόλησαν την εκδήλωση στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ το βράδυ της Τρίτης, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Δημήτρη Ψαρρά “Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη” (εκδ. Αλεξάνδρεια).

   Η “μετάλλαξη” και οι ελιγμοί του ΛΑΟΣ, που τον κάνουν να μοιάζει με έναν, πολιτικο-ιδεολογικού τύπου, “Δούρειο Ίππο”, η ιστορική διαδρομή της ακροδεξιάς στη χώρα μας, οι κοινωνικές αναφορές και οι ομοιότητες του ΛΑΟΣ με άλλες οργανώσεις και κόμματα του ίδιου πολιτικού φάσματος στην Ελλάδα και την Ευρώπη, είναι τα θέματα που αναπτύσσει με επιστημονικό και τεκμηριωμένο τρόπο στο βιβλίο του ο δημοσιογράφος και μέλος της ερευνητικής ομάδας “Ιός” Δ. Ψαρράς. Τα ζητήματα και τα ερωτήματα που θέτει στο εγχειρίδιό του ο συγγραφέας, ανέπτυξαν οι ομιλητές της εκδήλωσης, όλοι τους “θύματα” με έμμεσο ή άμεσο τρόπο ακροδεξιών επιθέσεων.

   “Αναθεώρηση του Δουβλίνου II”

   Ο Αλ. Αλαβάνος, επικεφαλής του Μετώπου Α-Α, σημείωσε ότι “αυτό που είναι κωμωδία με τον Καρατζαφέρη, είναι το δράμα της αριστεράς”, για να προσθέσει ότι “η αριστερά έχει χάσει πλήρως το θέμα του μεταναστευτικού”. Παράλληλα αναρωτήθηκε πού οφείλεται “αυτή η απώλεια- πανωλεθρία της αριστεράς” για να τονίσει ότι η αριστερά έχει χάσει το συγκρουσιακό στοιχείο. Ταυτόχρονα υπογράμμισε τη σημασία η αριστερά να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση και πρόσθεσε ότι εκτός από τις προτάσεις, “η αριστερά πρέπει να δώσει άμεσες λύσεις” και “να δημιουργήσει μια άλλη αφήγηση”. Επίσης πρότεινε να ανοίξουν τα σύνορα της χώρας προς τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. και ζήτησε την αναθεώρηση του Δουβλίνου II.

   Η πανεπιστημιακός Β. Γεωργιάδου στάθηκε στη δημόσια εικόνα του ακροδεξιού φαινομένου στη χώρα μας, που μας κάνει να μην το παίρνουμε σοβαρά, για να προσθέσει πως “αυτή είναι και η δύναμη που διαθέτει”. Παράλληλα είπε ότι “για πολλούς αναλυτές και δημοσιογράφους δεν υπάρχει θέμα ακροδεξιάς στην Ελλάδα” , συμπληρώνοντας πως “αυτό είναι ευνοϊκό για πολλούς”.

   “Το ΛΑΟΣ αξιοποιήθηκε από το ΠΑΣΟΚ”

   Ο διευθυντής της “Αυγής” Ν. Φίλης υπογράμμισε πως “το ΛΑΟΣ ξεπήδησε ως ριζοσπαστική – ακροδεξιά εκδοχή του ευρισκόμενου σε κρίση συντηρητικού χώρου, αξιοποιήθηκε όμως από το ΠΑΣΟΚ ώστε να μετατραπεί σε σφήνα προς τη Ν.Δ.”. Παράλληλα είπε ότι “η επιτυχία του έγκειται στο γεγονός ότι κατόρθωσε να εκπροσωπήσει, χωρίς μισόλογα, οριζόντιες ιδεολογίες, όπως ο εθνικιστικός λαϊκισμός, η ξενοφοβία, ο αντιμεταναστευτικός λόγος, αλλά και διάχυτες νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις. Αυτή η προδιάθεση του ΛΑΟΣ βοήθησε στη νέα μετάλλαξή του, με την ένταξή του στο μπλοκ του Μνημονίου. Πρόκειται για καθοριστικό βήμα του Καρατζαφέρη ώστε να ξεπλυθεί το κόμμα του από την ακροδεξιά παράδοσή του και να γίνει κυβερνητικός παρτενέρ. Το ΛΑΟΣ από το “κόμμα πέρασε στο κίνημα” και απ’ τον αντισυστημισμό στο σύστημα. Δεν γνωρίζουμε πού θα σταματήσει αυτό το εκκρεμές”.

   Η πανεπιστημιακός Θ. Δραγώνα στάθηκε στη βιωματική της εμπειρία από τις ακροδεξιές επιθέσεις. Στη συνέχεια επισήμανε ότι “η γενικότερη κρίση, η ανεργία και οι ανισότητες, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της ακροδεξιάς”. Καταλήγοντας είπε ότι ο λόγος του ΛΑΟΣ δυστυχώς δεν περιορίζεται μόνο σε ένα 5% των Ελλήνων πολιτών.

   Ο Θ. Κούρκουλας, από την κίνηση Απελάστε τον Ρατσισμό, μίλησε για το φαινόμενο της ακροδεξιάς “που υποτιμήθηκε” και στάθηκε στο διαφορετικό πρόσωπο του ΛΑΟΣ “προς τα μέσα του κόμματος και προς τα έξω του κόμματος”. Ταυτόχρονα τόνισε ότι “αυτό που κάποτε λέγαμε ‘φασίστες με γραβάτα’ αρχίζουμε να το βλέπουμε στην καθημερινότητά μας”.

   Τη συζήτηση συντόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Δ. Χριστόπουλος, ενώ τον λόγο πήρε και ο Δ. Ψαρράς που σημείωσε την “προσφορά” του Αντ. Σαμαρά προς τον Γ. Καρατζαφέρη να τον τοποθετήσει στον λεγόμενο “μεσαίο χώρο”.

6. 

   Βασιλική Μετατρούλου
   19 Μαρτίου 2011 - 15:21

   Η αντίδραση του Αδώνιδας του Γεωργιάδου, όταν κάποιος ανάρτησε το παραπάνω άρθρο της “ΑΥΓΗΣ” στο φόρουμ του:

   http://www.adonisgeorgiadis.gr/phpbb3/viewtopic.php?f=2&t=2755#p12830

   Re: Η ΘΟΛΟΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΛΑΟΣ

   Δημοσίευση από ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ » 18 Μαρ. 2011, 07:46

   Εξαιρετική είδησις, σ’ ευχαριστώ! Όπως καταλαβαίνετε τους έχουμε φέρει σε πραγματικά πολύ δύσκολη θέσι…όσο και αν γκρινιάζουν κάποιοι ήμαστε σε απολύτως σωστό δρόμο και έτοιμοι για απογείωση.

   ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

7. 

   Κλέων Νεμέας
   19 Μαρτίου 2011 - 15:45

   Η αντίδραση κάποιων ακροδεξιών.

   http://eglimatikotita.blogspot.com/2011/03/blog-post_9013.html

   Όταν σε αναλύει και σε “υβρίζει” η θολοκουλτούρα, τότε .. είναι να χαίρεσαι!

   In ΛΑ.Ο.Σ., In ψευτοπροοδευτικοι-θολοκουλτουρα

   Παρασκευή, 18 Μαρτίου 2011
   Δείτε πόσο.. πονάει το ΛΑ.Ο.Σ, την θολοκουλτούρα!… Έχουν χάσει τα αυγά και τα πασχάλια οι θολοκουλτουριάρηδες, που βρίσκανε κόκκινα στρωμένα χαλιά με την ΠΑΣΟΚ-ΝΔ Α.Ε. τόσα χρόνια, και τώρα το ρίξανε στις αναλύσεις περί του “φαινομένου ΛΑ.Ο.Σ.” που τους άλλαξε τα φώτα!…
   _________________________

   Απειλές κατά της ζωής του Δημήτρη Ψαρρά, και η σχετική στιχομυθία:

   http://www.phorum.gr/viewtopic.php?t=203991&p=3330726

   Δημοσίευση από lamogio_88 » Χθες, 6:01 pm

   Συγγραφέας:Δημήτρης Ψαρράς.
   Δλδ ένας εκ των γνωστών του Ιού.
   Γιατί δεν έχει βρεθεί κάποιος άγιος άνθρωπος μέχρι στιγμής να τον στείλει στον άλλο κόσμο και να μην βρωμίζει τον τόπο με την παρουσία του,αυτή η λέρα;

   Δημοσίευση από hades » Χθες, 6:02 pm

   όχι λαμόγιο θα γίνει και μάρτυρας μετά. Μόνο φτύσιμο χρειάζεται σε άτομα σαν και αυτόν

8. 

   Κλέων Νεμέας
   19 Μαρτίου 2011 - 15:55

   Από την άλλη, έχουμε την κάλυψη της εκδήλωσης από το tvxs.gr:

   http://tvxs.gr/node/80220

   Και από το Athens Indymedia:

   https://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1274180

9. 

   Κλέων Νεμέας
   19 Μαρτίου 2011 - 16:15

   Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου με τίτλο «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη – Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς», ο Δ. Ψαρράς, μέλος της ερευνητικής ομάδας «Ιός» της «Ελευθεροτυπίας», μιλά στο tvxs.gr για το «τηλεοπτικό δημιούργημα» ΛΑΟΣ, την πολιτική του «Δούρειου Ίππου», με τις διαφορετικά «σερβιρισμένες», αναλογά με το κοινό, θέσεις του Γιώργου Καρατζαφέρη, αλλά και το όφελος των ΜΜΕ από την προβολή των ακραίων θέσεων των στελεχών του κόμματος.

10. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    20 Μαρτίου 2011 - 03:14

    Η εισήγηση του Νίκου Φίλη, Ο «ακροδεξιός μεσαίος χώρος»

11. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    20 Μαρτίου 2011 - 12:25

    Από την εφημερίδα “Δρόμος της αριστεράς”, Σάββατο 19 Μαρτίου 2011:

    H ομιλία Αλ. Αλαβάνου στην παρουσίαση του βιβλίου του Δ. Ψαρρά «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη» στην Ε.Σ.Η.Ε.Α (15-03-11)

12. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    20 Μαρτίου 2011 - 14:15

    Ο Αλαβάνος θεωρεί ότι ίσως είναι αληθινή εκείνη η μούφα, το hoax, που δείχνει δήθεν στο Ιράν ένα παιδί να του πατάει το χέρι ένα αυτοκίνητο γιατί ντεμέκ -βρίσκω χιλιάδες μπλογκ που τη θεωρούν αληθηινή και την αναπαράγουν άκριτα).

    Ωστόσο η αλήθεια βρίσκεται εδώ:

    http://apneagr.blogspot.com/2010/10/e-mails.html

    Το 8χρονο παιδί στο Ιράν που του έκοψαν τα χέρια, επειδή έκλεψε ψωμί

    Επειδή μας κούρασαν τα αμέτρητα e-mails με τη σχετική σειρά φωτογραφιών:

    Από το 2004, κυκλοφορεί αυτή η ******* στο διαδίκτυο, σε e-mails, στο facebook κ.λ.π. Πρόκειται φυσικά για chain e-mail ή hoax ή καλύτερα Urban legend. Οι φωτογραφίες είναι από το Ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων (φαίνεται η στάμπα κάτω αριστερά) το οποίο έκανε “ρεπορτάζ δρόμου”, σε μια περίεργη συνήθεια, που στο Ιράν λέγεται Maareke giry και στο δυτικό κόσμο “street magic” ! Tο πρακτορείο και ο φωτογράφος του Siamak Yari, έδωσε άπειρες φορές εξηγήσεις για το θέμα αυτό, από το 2004.

    Πρόκειται για “σόου μαγείας”, γι’ αυτό και δεν υπάρχουν αστυνομικές, θρησκευτικές κ.λ.π. αρχές στις φωτογραφίες (που θα υπήρχαν, αν επρόκειτο για εκτέλεση ποινής).

    Στην πρώτη φωτογραφία, εικονίζεται ο πατέρας (μάλλον) του πιτσιρικά, που αναγγέλλει δια μικροφώνου το show στους θεατές.

    Άλλωστε (και αυτός ήταν ο λόγος, που μόλις είδαμε, πριν από πολύ καιρό τις φωτογραφίες, καταλάβαμε περί τίνος πρόκειται) η Σαρία, ο Ισλαμικός Νόμος (άρθρο 49, παρ.1 του Ιρανικού Ποινικού Κώδικα), ορίζει ότι παιδιά μέχρι 15 ετών δεν τιμωρούνται, παρά μόνο εάν τα κλοπιμαία αντιστοιχούν σε αξία 4.374 γραμμαρίων χρυσού. Εάν η αξία των κλοπιμαίων ξεπερνά αυτό το ποσό, επιβάλλεται το κόψιμο του δεξιού χεριού. Στις φωτογραφίες “κόβεται” το αριστερό χέρι!

    Ο Ισλαμικός νόμος, εδώ http://www.iran-bulletin.org/political_islam/punishmnt.html

    ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ, ΕΑΝ Η ΠΟΙΝΗ ΕΙΝΑΙ “ΚΟΨΕΙ ΧΕΡΙ”, ΔΕΝ ΤΟ ΒΑΖΟΥΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΡΟΔΕΣ!!! ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΣΠΑΘΙΑ…..

13. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    20 Μαρτίου 2011 - 14:32

    Από την ΑΥΓΗ, Κυριακή 20 Μαρτίου 2011, ο Νίκος Φίλης, Ο «ακροδεξιός μεσαίος χώρος».

14. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    22 Μαρτίου 2011 - 23:30

    Από τον “Δρόμο της αριστεράς” του Σαββάτου 19 Μαρτίου 2011, η εισήγηση του Αλέκου Αλαβάνου με τίτλο Ακροδεξιά κωμωδία και αριστερή τραγωδία

15. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    25 Μαρτίου 2011 - 03:43

    Από το aformi.gr: Με την ευκαιρία του βιβλίου του Δημήτρη Ψαρρά «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη, η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς«, παρουσιάζουμε βίντεο από την παρουσίαση του βιβλίου στην ΕΣΗΕΑ (που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 15/3).

    Στο τέλος της δημοσίευσης υπάρχει φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση.

16. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    25 Μαρτίου 2011 - 12:57

    Από την εκδήλωση. Στην αρχή τα βίντεο με τις παλαιότερες δηλώσεις του Καρατζαφέρη, και στη συνέχεια οι εισηγήσεις (κάποιες κομμένες):

    http://vimeo.com/21289187

17. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    31 Μαρτίου 2011 - 12:01

    Ολα τα βίντεο και από την Web TV tου ιστολογίου Παράδρομοι της Αριστεράς

18. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    31 Μαρτίου 2011 - 19:25

    Οπως το aformi.gr, και το prezatv δημοσιεύει το βίντεο στο vimeo (με τις κομμένες εισηγήσεις) μαζί με το κεφάλαιο από το βιβλίο Ο ρατσισμός με το γελαστό πρόσωπο

19. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    4 Απριλίου 2011 - 12:43

    Ενας ιστότοπος attacktv αναδημοσιεύει από το aformi.gr (βλέπε παραπάνω) το κεφάλαιο του βιβλίου “Ο ρατσισμός με το γελαστό πρόσωπο”
    Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη

20. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    9 Απριλίου 2011 - 10:17

    Η στήλη με όνομα ΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΩΝ Α.ΜΕ.Α ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ προτείνει το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά.

21. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    9 Απριλίου 2011 - 20:30

    Το βίντεο στο vimeo (με τις κομμένες εισηγήσεις) μαζί με το κεφάλαιο από το βιβλίο Ο ρατσισμός με το γελαστό πρόσωπο, και στην ιστοσελίδα news.youropia.gr

    Video απο τη παρουσίαση του νέου βιβλίου του Δημήτρη Ψαρρά

22. 

    Κλέων Νεμέας
    8 Μαΐου 2011 - 13:31

    Μία ακόμη παρουσίαση του βιβλίου:
    ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΟΥ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΗ

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2011

    Τετάρτη 11/5/2011, ώρα 19.30
    Παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Δημήτρη Ψαρρά «Ιός, Ελευθεροτυπία», “Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη – Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς”, εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2011.

    Ομιλητές: ο εικαστικός Γιώργος Σαπουνάς και ο δημοσιογράφος Νίκος Σερβετάς.

23. 

    Κλέων Νεμέας
    15 Μαΐου 2011 - 19:03

    Και από το ΕΚΕΒΙ:
    http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=RESOURCE&cresrc=8625&cnode=353

    Εκδηλώσεις > Παρουσίαση βιβλίου
    “Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη – Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς” του Δημήτρη Ψαρρά
    Για το βιλίο θα μιλήσουν ο εικαστικός Γιώργος Σαπουνάς και ο δημοσιογράφος Νίκος Σερβετάς.
    Ημ/νία & Ώρα Τρίτη, 14 Ιουνίου 2011, 19:30
    Χώρος ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ «ΚΑΜΠΑΝΗ 2»
    Περιοχή Πλατεία Αμερικής
    Διεύθυνση Καμπάνη 2 και Αγίου Μελετίου 102
    Τηλέφωνο 210 86 50 092
    Οργάνωση Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

    Και από την εφημερίδα “Δρόμος της Αριστεράς”:
    Βιβλιοπαρουσίαση "Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη" (Αθήνα/πλ.Αμερικής)

    Παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Δημήτρη Ψαρρά μέλους της ερευνητικής ομάδας «Ιός» της «Ελευθεροτυπίας»,“Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη – Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς”, εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

    Ομιλητές: ο εικαστικός Γιώργος Σαπουνάς και ο δημοσιογράφος Νίκος Σερβετάς.

    Στις 19:30 στον Χώρο Διαλόγου και Δημιουργίας «Πεζόδρομος Καμπάνη 2», Καμπάνη 2 & Αγ.Μελετίου 102, πλ. Αμερικής
    Location : Χώρος Διαλόγου και Δημιουργίας Καμπάνη 2 (Καμπάνη & Αγ. Μελετίου)

24. 

    Κλέων Νεμέας
    15 Μαΐου 2011 - 19:06

    Από το μπλογκ “καράβι κόκκινο”

    «Το ελληνικόν ΣΤΕΜΜΑ της Δημοκρατίας»

25. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    7 Ιουνίου 2011 - 18:51

    Κριτική του βιβλίου στο περιοδικό “Θέσεις”:
    Τεύχος 113, περίοδος: Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2010,
    των Κώστα Ελευθερίου και Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

    ΤΟ «ANYTHING GOES» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ: Ο ΛΑ.Ο.Σ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ «ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ» ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

    Το «anything goes» της ελληνικής Ακροδεξιάς
    Τεύχος 113, περίοδος: Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2010

    ΤΟ «ANYTHING GOES» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ:

    Ο ΛΑ.Ο.Σ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ «ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ» ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

    Δημήτρης Ψαρράς, Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη. Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής ακροδεξιάς, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2010.

    των Κώστα Ελευθερίου και Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

    «Δεν θεωρώ τον ΛΑ.Ο.Σ ακροδεξιό κόμμα», Ν. Κακλαμάνης, 27.9.2010

    «Δεν είναι λεπρός ο Καρατζαφέρης. Έλληνες πολίτες είναι κι αυτοί», Θ. Πάγκαλος, 4.10.2010

    1. Εισαγωγή

    Στο βιβλίο του The Media and the Far Right in Western Europe. Playing the Nationalistic Card, που εκδόθηκε μέσα στο 2010 και παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό από τη δημοσιογραφική ομάδα του «Ιού της Ελευθεροτυπίας»,1 ο Ελληνοαμερικανός ακαδημαϊκός Αντώνης Έλληνας εξηγεί πώς τα μέσα ενημέρωσης βοήθησαν την ανυπόληπτη –λόγω δικτατορίας– ελληνική Aκροδεξιά να επανέλθει και να εδραιωθεί στο πολιτικό προσκήνιο. Ο συγγραφέας ανατρέχει σε διάφορες «καμπές» της δεκαπενταετίας 1992-2007 (Μακεδονικό, Ίμια, μεταναστευτικό, ταυτότητες), προκειμένου να τεκμηριώσει την κεντρική του υπόθεση: τα ΜΜΕ επιλέγουν συστηματικά να παίξουν το «χαρτί» του εθνικισμού, άλλοτε ακολουθώντας κατά πόδας τα κόμματα του κυρίαρχου ρεύματος, άλλοτε παρέχοντάς τους (τόσο σε αυτά, όσο και στα αυτοτελώς συγκροτημένα εθνικιστικά) ακροατήριο προς πολιτική εκμετάλλευση.

    Η συγκριτική προοπτική στην οποία εντάσσεται η συγκεκριμένη μελέτη (εξετάζονται οι περιπτώσεις της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ελλάδας) αποκαλύπτει ότι ΜΜΕ και κυρίαρχα κόμματα στην Ευρώπη ακολουθούν παρόμοια τακτική, συμβάλλοντας στη μετατόπιση του πολιτικού άξονα των χωρών τους προς (ακρο)δεξιότερες θέσεις. Η «προώθηση» του ΛΑ.Ο.Σ μέσω των φιλικών προς το ΠΑΣΟΚ ΜΜΕ,2 για παράδειγμα, δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, αλλά συνηχεί με την πολιτική «γενναιοδωρία» που επέδειξε ο Μιτεράν απέναντι στον Ζαν Μαρί Λεπέν, με τα γνωστά βεβαίως αποτελέσματα.

    Στην υπό συζήτηση ανάλυση, ο Α. Έλληνας εξηγεί ότι τα κόμματα της άκρας Δεξιάς καταφεύγουν συστηματικά στα ΜΜΕ, προκειμένου να εξισορροπήσουν τις οργανωτικές τους ανεπάρκειες και να επιβιώσουν στον πολιτικό ανταγωνισμό. Στα καθ’ ημάς, εξετάζοντας την πολιτική σταδιοδρομία της Πολιτικής Άνοιξης (που δεν εντάσσεται στην Ακροδεξιά, αλλά ωφελήθηκε σαφώς από την εύνοια των ΜΜΕ προς τον εθνικισμό), ο Έλληνας δείχνει πόσο σημαντική υπήρξε η συμβολή των μέσων στην εκλογική επιτυχία του Σαμαρά, αλλά και τον βαθμό στον οποίο η έλλειψη ιδιόκτητων μέσων συνετέλεσε στην πολιτική χρεοκοπία της ΠΟΛ.ΑΝ, όταν τα κατεστημένα μέσα αναθεώρησαν τη στάση τους απέναντί της.

    Διά του αντιθέτου παραδείγματος, η μελέτη της «τηλεοπτικής αναγέννησης της ελληνικής ακροδεξιάς» που υπογράφει ο δημοσιογράφος της ομάδας του «Ιού» Δημήτρης Ψαρράς, αποκαλύπτει το «μυστικό» της μακροημέρευσης του ΛΑ.Ο.Σ. Ακολουθώντας τον Mudde,3 συγκρίνοντας δηλαδή τον λόγο των ακροδεξιών κομμάτων προς το εθνικό ακροατήριο με τον λόγο προς την «ενδοχώρα» τους, και αξιοποιώντας ένα ογκώδες υλικό,4 ο συγγραφέας δείχνει όχι μόνο τον γενναιόδωρο (όσο και ιδιοτελή, βλ. παρακάτω) «αγνωστικισμό» των κατεστημένων ΜΜΕ απέναντι στην Ακροδεξιά, αλλά και την τεράστια συμβολή του Τηλεάστυ στη δημιουργία και την εδραίωση του ΛΑ.Ο.Σ.

    Το πλούσιο εμπειρικό υλικό και η δημοσιογραφική οπτική συνδυάζονται με αξιοσημείωτες πλευρές πολιτικής ανάλυσης. Είναι σημαντικό ότι ο συγγραφέας έχει επεξεργαστεί πολλά κλασικά κείμενα για τη νέα Ακροδεξιά (π.χ. Betz, Eatwell, Hainsworth, Ignazi, Kitschelt, Milza, Mudde, Norris, Taguieff) και κατορθώνει, έστω με αποσπασματικές αναφορές, να συνδέσει πολλά από τα πορίσματα της βιβλιογραφίας με την επιχειρηματολογία του.

    Θέμα του βιβλίου είναι ο ΛΑ.Ο.Σ, κυρίως όμως ο αρχηγός του, Γιώργος Καρατζαφέρης, του οποίου την πορεία από το 1974 μέχρι σήμερα παρακολουθεί ο Ψαρράς. Χωρίς να υπάρχει από την πλευρά του συγγραφέα η φιλοδοξία για μια αυστηρή μεθοδολογικά πραγμάτευση του θέματός του, η κεντρική ιδέα του βιβλίου έχει συνοπτικά ως εξής: ο Γιώργος Καρατζαφέρης και τα στελέχη του ΛΑ.Ο.Σ «έχουν κατορθώσει να λειτουργούν σε δύο παράλληλους τηλεοπτικούς κόσμους[,] στον κόσμο των τηλεοπτικών δελτίων και των πολιτικών εκπομπών των μεγάλων καναλιών από τη μια μεριά, και στον κόσμο του δικού τους καναλιού (Telecity και στη συνέχεια Τηλεάστυ) από την άλλη. Οι δύο αυτοί τηλεοπτικοί κόσμοι τέμνονται σε ορισμένα σημεία, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ταυτίζονται. Πρόκειται για την ιδανική εφαρμογή της “διπλής στρατηγικής” που ακολουθούν από καιρό τα μεγαλύτερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης»:5 μετριοπαθής στάση, όταν απευθύνονται στο εθνικό ακροατήριο και σκληρή γλώσσα, όταν μιλούν στους «δικούς τους».6

    2. ΛΑ.Ο.Σ, ΜΜΕ και κρίση της (κομματικής) δημοκρατίας

    Μέσω της στρατηγικής αυτής, ο ΛΑ.Ο.Σ έχει αναδειχθεί σε ιδεώδες «εξαγνιστήριο» για τους φορείς των πλέον ακραίων απόψεων – προσωπικότητες και οργανώσεις που πρωταγωνίστησαν στην ίδρυσή του και διατηρούν, μέχρι σήμερα, σημαίνοντα ρόλο στη λειτουργία του.7

    Από τη σκοπιά της πολιτικής ανάλυσης, το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς και γιατί οι ανταγωνιστές του ΛΑ.Ο.Σ, τα άλλα δηλαδή κόμματα του πολιτικού συστήματος, «επέτρεψαν» τη λειτουργία αυτή: ως γνωστόν, κανένα κόμμα δεν μπορεί να επεκτείνεται απρόσκοπτα στη μια ή την άλλη κατεύθυνση του πολιτικού φάσματος, δεδομένου ότι συμμετέχει και υπόκειται στον πολιτικό ανταγωνισμό. Σε ποιους, λοιπόν, μετασχηματισμούς στο πεδίο του κράτους αντιστοιχεί η –έστω και με αντιφάσεις8– πολιτική επέκταση του ΛΑ.Ο.Σ;

    Για να απαντήσουμε, χρειάζεται κατ’ αρχάς να διακρίνουμε τη συγκυρία κατά την οποία ιδρύθηκε ο ΛΑ.Ο.Σ (την περίοδο δηλαδή της ραγδαίας ανόδου του «μεσαίου χώρου» και του αναπτυξιακού εθνικισμού της «ισχυρής Ελλάδας») από τη συγκυρία κατά την οποία το κόμμα θεσμοποιήθηκε και έφτασε στο απόγειό του (την περίοδο δηλαδή της πολιτικής κρίσης και του «νέου πατριωτισμού» που επενδύει ιδεολογικά τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση).

    Στις δύο αυτές διακριτές περιόδους, υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής. Πρόκειται αφ’ ενός για τη ραγδαία απαξίωση των πολιτικών κομμάτων και, αφ’ ετέρου, τη συστηματική προσπάθεια των ιδιωτικών ΜΜΕ να ανταγωνιστούν κυβέρνηση και (απαξιωμένα) πολιτικά κόμματα ως προς την αξιοπιστία και την ηθική τους ακεραιότητα.

    Τα ΜΜΕ επιχειρούν να διευρύνουν την εξουσία τους σε βάρος της πολιτικής και των πολιτικών, την ίδια στιγμή που αφήνουν στο απυρόβλητο τις στρατηγικές τους επιλογές, αποπολιτικοποιώντας τα υπό πραγμάτευση φαινόμενα.9 Πρόκειται για στρατηγική από την οποία επωφελήθηκε σαφώς η Ακροδεξιά, ένα πολιτικό κόμμα «ενάντια στα κόμματα» [anti-party party].10 Ο ανταγωνισμός κομμάτων-ΜΜΕ και το αμοραλιστικό κυνήγι της τηλεθέασης από τη μια, η απεγνωσμένη αναζήτηση ψήφων από τα πανσυλλεκτικά κόμματα από την άλλη, βοήθησαν τον μέχρι πρότινος «γραφικό» Καρατζαφέρη να αναδειχτεί σε ιδεώδη συναλλασσόμενο που «πάει με όλους», καθώς γνωρίζει και συμμετέχει επί χρόνια στο πολιτικο-εκλογικό δούναι και λαβείν, είναι δηλαδή μέρος του «συστήματος» που, κατά τα άλλα, αρέσκεται να καταγγέλλει. Στο βιβλίο του Ψαρρά μπορεί κανείς να βρει αρκετά παραδείγματα αυτής της ιδιότυπης συναλλαγής.11 Πρόκειται για την άλλη όψη της στρατηγικής της συμπερίληψης, με την οποία αντιμετωπίζεται η Ακροδεξιά τόσο στη Γαλλία (με τον Σαρκοζί),12 όσο και στην Ελλάδα (ιδίως στην ύστερη κυβερνητική θητεία της ΝΔ).

    3. Φέρνοντας τα άκρα στο μέσον

    Η μελέτη από τον Ψαρρά μιας διαδρομής σαράντα χρόνων, βοηθάει να κατανοήσουμε ότι πίσω από τις ανερμάτιστες κινήσεις του Καρατζαφέρη, μπορεί κανείς να βρει έναν συνεπή «γεφυροποιό» και εξαγνιστή των άκρων, που συνδυάζει επιτυχώς επάγγελμα και πολιτική, προσφέροντας στο ακροατήριό του πραγματισμό και λύτρωση και συνταιριάζοντας, κατά το δικό του σλόγκαν, «απ’ έξω εμφάνιση και από μέσα άνεση».

    Η ανάλυση ξεκινά από τα πρώτα βήματα του Καρατζαφέρη στο χώρο της (χουντικής) τηλεόρασης και το βραχύβιο «Ελληνικόν Στέμμα της Δημοκρατίας», με το οποίο ο σημερινός αρχηγός του ΛΑ.Ο.Σ φιλοδοξούσε να γεφυρώσει το χάσμα μοναρχικών και απριλιανών με την επίσημη Δεξιά – τα άκρα, δηλαδή, με το κυρίαρχο ρεύμα. Μια δεκαπενταετία μετά, η δημιουργία του Τηλεάστυ θα επιτρέψει την ανενόχλητη εκδίπλωση της προαναφερθείσας στρατηγικής.

    Ο Ψαρράς τονίζει ότι η κατοχή του Τηλεάστυ αποτελεί για τον ΛΑ.Ο.Σ προνόμιο που δεν διαθέτει κανένα από τα αδελφά του κόμματα στην Ευρώπη. Το ίδιο το κανάλι, δε, έχει αναδειχθεί ήδη από την ίδρυσή του σε μηχανισμό διάδοσης «όλης της ακροδεξιάς ατζέντας και [δημόσιας χρήσης] των γνωστών ρατσιστικών, αντισημιτικών ακόμα και εθνικοσοσιαλιστικών στερεοτύπων»,13 συμβάλλοντας στην πρωταρχική συσσώρευση οπαδών και μελών, στην καθημερινή ιδεολογική «ζύμωση» των τελευταίων και την αδιαμεσολάβητη σχέση προβολής-κολακείας (του κοινού) και λατρείας (του Αρχηγού και των εμπίστων του14).

    4. Anything goes(;)

    Αυτή βεβαίως είναι η μία διάσταση, αυτή του «αντάρτη». Δεν είναι η μόνη. Η όλη πολιτική πορεία του Καρατζαφέρη, όπως τη σκιαγραφεί με εξαιρετική γλαφυρότητα ο Ψαρράς, φανερώνει έναν πολιτικό βγαλμένο από τα σπλάχνα της συντηρητικής παράταξης, «στρατιώτη» που θυσιάζει τα πάντα για το καλό του κόμματος και φροντίζει να εναρμονίζει τις προσωπικές του επιδιώξεις με την εκάστοτε γενική πολιτική κατεύθυνση: ο Καρατζαφέρης «υπηρετεί» τη Νέα Δημοκρατία επί του «φιλελεύθερου» Μητσοτάκη, επί του «συντηρητικού» Έβερτ και επί του «κεντρώου» Καραμανλή –και ανταμείβεται γι’ αυτό. Αυτό βέβαια δεν τον εμποδίζει να εκφράζει με σαφήνεια τις προσωπικές του απόψεις στο κανάλι του, εκεί απ’ όπου απευθύνεται και οργανώνει τον δικό του κόσμο, αυτόν με τον οποίο μοιράζεται κοινούς κώδικες επικοινωνίας.

    Η περίφημη «διγλωσσία», εξάλλου, είναι το μέσο εκείνο που του διασφαλίζει την πολιτική επιβίωση σε διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες –έστω κι αν αυτή η διγλωσσία παράγει πάντα (και σήμερα) εσωκομματικές τριβές. Ιδίως από το ’90 και έπειτα, ο ίδιος καλλιεργεί πολύ συστηματικά την εικόνα της «δεξιάς συνείδησης της Παράταξης» (λειτουργία που «επιτελεί» ακόμα, ως πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ), πρωτοστατώντας σε αλλεπάλληλα ανοίγματα προς τη δεξιά της Δεξιάς. Αυτή η ευελιξία είναι διαπιστώσιμη στους διάφορους τρόπους με τους οποίους αρχηγός και στελέχη αυτοπροσδιορίζονται κατά καιρούς. Στα δέκα χρόνια ζωής του κόμματος, το ρεπερτόριο υπήρξε πλούσιο: «δεν είμαστε εθνικιστές, αλλά εθνιστές· δεν είμαστε εθνικιστές, αλλά πατριώτες· δεν είμαστε ακροδεξιοί, αλλά δεξιοί· είμαστε κεντροδεξιοί· είμαστε εθνικά δεξιοί και κοινωνικά αριστεροί».

    Αν έπαιρνε κανείς τοις μετρητοίς όλες αυτές τις τοποθετήσεις, θα κατέληγε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι ο ΛΑ.Ο.Σ …είναι αυτό που είναι: anything goes. Οι διαρκείς μετατοπίσεις όμως (που εν μέρει «επιτρέπει» η τηλεοπτική επικοινωνία: τηλε-έπεα πτερόεντα…) κάθε άλλο παρά αναιρούν τη συμμετοχή του ΛΑ.Ο.Σ στην κατά Hainsworth «πολύπλοκη αλχημεία» της Ακροδεξιάς. Η catch-all ευελιξία που χαρακτηρίζει τα κόμματα της Ακροδεξιάς –όπως εξάλλου και τα κυρίαρχα κόμματα– οφείλεται εν μέρει στην εγγενή πολυσημία, ρευστότητα, πλαστικότητα και συνθετότητα της εθνικιστικής ιδεολογίας –την «κατά περίπτωση και κατά τις ανάγκες ένταξη στο “έθνος” των πιο ετερόκλητων στοχείων»15· αυτά, ωστόσο, κάθε άλλο παρά νομιμοποιούν τις κατά καιρούς εκστρατείες της Ακροδεξιάς για την οικειοποίηση του πολιτικού κέντρου (αυτού που, σημειωτέον, βδελυσσόταν ο ΛΑ.Ο.Σ κατά την ίδρυσή του).

    Ο εντοπισμός στον άξονα «Αριστερά-Δεξιά» δεν είναι προϊόν υποκειμενικής επιλογής (όσο «χαρισματικό» κι αν θεωρείται το υποκείμενο…), η ιδεολογία δηλαδή δεν αποτελεί μέσο που χειρίζεται κανείς κατά το δοκούν, κινούμενος αυτοβούλως προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Η μελέτη του Ψαρρά κλείνει, οριστικά κατά τη γνώμη μας, τη σχετική συζήτηση.

    5. Από το μέσον στα άκρα

    Η ευκολία, από την άλλη πλευρά, με την οποία μπορεί κανείς να δείξει ότι ο ΛΑ.Ο.Σ εντάσσεται στην Ακροδεξιά (παραπέμποντας είτε στον Ψαρρά, είτε στα κριτήρια που θεσπίζει η διεθνής βιβλιογραφία) δεν συνεπάγεται αυτόματα την επιτυχή πολιτική του αντιμετώπιση. Η πολιτική της «ετικέτας» και του «συναγερμού» (alarmism) κάθε άλλο παρά αρκεί για να αποσοβήσει την ανάπτυξη της άκρας Δεξιάς, όπως δείχνει ο Αντώνης Έλληνας, αναφερόμενος στην ακροδεξιολογία των ΜΜΕ, με την οποία τα φιλικά προς το ΠΑΣΟΚ μέσα κατέστησαν τον ασήμαντο ΛΑ.Ο.Σ ορατή και υπολογίσιμη δύναμη το 2002, αλλά και μετά.16 Σήμερα, δε, που το Μνημόνιο απαιτεί την κατασκευή μιας αρραγούς εθνικής οικονομικής κοινότητας και τον στιγματισμό κάθε διαφωνίας ως αντεθνικής οικονομικής ιδιοτέλειας, ο ΛΑ.Ο.Σ αναβαθμίζεται σε «χρήσιμο» κόμμα και, ως τέτοιο, «κεντροδεξιό», σύμφωνα με τους όψιμους ή επίδοξους εταίρους του.

    Εξίσου άστοχη με την πολιτική του «συναγερμού», όμως, είναι και η αμέριμνη, μηχανιστική αναγωγή της Ακροδεξιάς στην εν εξελίξει οικονομική κρίση. Αναφερθήκαμε ήδη στη συγκυρία στην οποία συγκροτήθηκε ο ΛΑ.Ο.Σ (υψηλή νομιμοποίηση των κομμάτων του κράτους, οικονομική μεγέθυνση). Η σχετική συζήτηση, όμως, μας πάει αρκετά πιο πίσω. Ο Herbert Kitschelt αποδίδει τη γένεση της νέας ριζοσπαστικής Δεξιάς, όχι στην οικονομική κρίση των τελών του ’70 και την αύξηση των ροών μετανάστευσης (ειδικά) από την ασιατική Ανατολή προς την Ευρώπη, αλλά στην επικράτηση των ιδεών της νεο-συντηρητικής Δεξιάς σ’ ένα ευρύ τμήμα του πολιτικού φάσματος.

    Η απόλυτη πίστη στην οικονομία της αγοράς και η εμπέδωση πατερναλιστικών μορφών διευθέτησης των σχέσεων οικονομίας και κοινωνίας, «γέμισε» το ενεργητικό της νέας ριζοσπαστικής Δεξιάς με νέα πολιτικά εργαλεία που συνδυάστηκαν με τις παραδοσιακές αναφορές στο έθνος και στη φυλή. Είναι αξιοσημείωτη, φερ’ ειπείν, η πολιτική αξιοποίηση από τη Θάτσερ του «πατριωτικού» παροξυσμού του Πολέμου των Φόκλαντς –κλασική αναφορά της νέας βρετανικής Ακροδεξιάς– όπου η νέα «Αυτοκρατορία» θα εκκινούσε από το σαρωτικό «νοικοκύρεμα» στο εσωτερικό και τη συνακόλουθη κατασκευή μίας νέας «εθνικής υπερηφάνειας».

    Υπό την έννοια αυτή, η νέα ριζοσπαστική Δεξιά φύεται στο έδαφος της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής, διαφοροποιούμενη από τα κόμματα της νεοφιλελεύθερης συναίνεσης αποκλειστικά σε ζητήματα πολιτισμικού φιλελευθερισμού. Κάθε φορά που τα συντηρητικά ή χριστιανοδημοκρατικά κόμματα μετεωρίζονται προς το κέντρο του κομματικού ανταγωνισμού, υιοθετώντας πιο μετριοπαθείς θέσεις, τα ακροδεξιά κόμματα επιχειρούν να καλύψουν τον κενό χώρο, καταγράφοντας σε πολλές περιπτώσεις εντυπωσιακά ποσοστά· στην περίπτωση που αυτή η επιτυχία δώσει τη δυνατότητα συμμετοχής σε κυβερνητικό σχήμα (ή, έστω, τροφοδοτεί σχετικά σενάρια, όπως συμβαίνει με τον ΛΑ.Ο.Σ ήδη από το 2008), το ακροδεξιό κόμμα εμφανίζεται ως «καθεστωτική» δύναμη, λειαίνοντας κάποιες από τις θέσεις του και μετέχοντας στη διαχείριση του κράτους. Επομένως, παρά τις αρχικές λαϊκιστικές εγκλήσεις, η στρατηγική της νέας ριζοσπαστικής Δεξιάς έχει καθαρά κυβερνητικό προσανατολισμό.17

    Ο Ψαρράς ακολουθεί κατά πόδας έναν τέτοιου είδους συλλογισμό, αναλύοντας τις αμιγώς νεοφιλελεύθερες προτάσεις του ΛΑ.Ο.Σ, που τον κατατάσσουν στις ακραίες θέσεις (και) του άξονα του οικονομικού φιλελευθερισμού· ταυτόχρονα όμως επισημαίνει τις ακροδεξιές κορώνες του Καρατζαφέρη ως, εν τέλει, τον πραγματικό χαρακτήρα του ανδρός.

    Ο ΛΑ.Ο.Σ είναι εγγεγραμμένος στον κομματικό ανταγωνισμό ως μία πολιτική δύναμη που δύναται να λειτουργήσει «υπεύθυνα» – εξ ου και η «υπεύθυνη» υπερψήφιση του Μνημονίου· από την άλλη πλευρά, στο διαρκώς ανανεούμενο πεδίο του τηλεοπτικού δημόσιου χώρου, οι μέχρι πρότινος «περιθωριακοί» ακροδεξιοί πολιτικοί, δημοσιογράφοι και εκδότες βρίσκουν την ευκαιρία να εκτυλίξουν τα επικοινωνιακά τους χαρίσματα σε άμεση διάδραση με όλους τους mainstream πολιτικούς και δημοσιογράφους. Ο ακροδεξιός πολιτικός δεν είναι το «εξωτικό ζώο» που παρακολουθείται με κάποια συγκατάβαση ή λανθάνοντα φόβο, αλλά ο κοινωνός του κυρίαρχου lifestyle που είναι απόλυτα ενταγμένος στην κοινή αντίληψη περί πολιτικής και μετέρχεται μια απολύτως οικεία πολιτική γλώσσα.

    Η παρουσίαση της θεμελιώδους αντιφατικότητας τους κόμματος ολοκληρώνεται με την εξέταση από τον Ψαρρά της οργανωτικής σκευής του ΛΑ.Ο.Σ, με τον συγγραφέα να υπαινίσσεται «υπόγειες» συνάφειες με τη γενικότερη οργανωτική στρατηγική των ελληνικών κομμάτων. Εάν δεχθούμε την απόφανση ότι στην οργάνωση ενός κόμματος ενσωματώνονται οι ιδεολογικές προκείμενες και τα πολιτικά χαρακτηριστικά του, είναι σαφές ότι ολόκληρη η οργανωτική σκευή του ΛΑ.Ο.Σ παραπέμπει στη διασφάλιση της πρωτοκαθεδρίας του Προέδρου σε όλες τις εσωκομματικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.18 Ταυτόχρονα, η προώθηση δημοψηφισματικών πρακτικών και, σε κεντρικό επίπεδο, η ανάδειξη μίας κρατικο-κορπορατιστικής λογικής στη συγκρότηση των οργάνων του ΛΑ.Ο.Σ, παραπέμπει σε οικείες οργανωτικές πρακτικές και των δύο κομμάτων εξουσίας.

    6. Αντί επιλόγου

    Η εικοσαετής ερευνητική δουλειά της ομάδας του «Ιού» επί των εν λόγω θεμάτων συμπίπτει χρονικά με την «αφύπνιση» και την «ανανέωση» της ελληνικής άκρας Δεξιάς σε ολόκληρη τη δεύτερη περίοδο της Μεταπολίτευσης. Πιστός ο Ψαρράς στην παρεμβατική λογική που διαπνέει τα κείμενα της ομάδας για τις διαφορετικές εκφάνσεις του ακροδεξιού φαινομένου στην Ελλάδα, συνθέτει ένα κείμενο πολιτικό, που φιλοδοξεί να «ανοίξει» έναν κύκλο πολεμικής στην παρούσα συγκυρία. Χωρίς να παραμελεί τη γνώριμη, χειμαρρώδη παράθεση λεπτομερειών για πολλές διαφορετικές χρονικές περιόδους, διατυπώνει πολύ σοβαρές υποθέσεις για το φαινόμενο του ΛΑ.Ο.Σ, επικοινωνώντας δημιουργικά με την τρέχουσα διεθνή πολιτική και επιστημονική συζήτηση. Για οποιονδήποτε επιθυμεί να ασχοληθεί με την ελληνική Ακροδεξιά, Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη αποτελεί, πλέον, μία αυτονόητη παραπομπή και πολύτιμη πηγή πληροφοριών.

    1 «Ο φαιός “πατριωτισμός” της κρίσης. Κοινά επιχειρήματα ΛΑ.Ο.Σ και ΠΑΣΟΚ», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 14.3.2010.

    2 Ellinas, Antonis A. (2010), The Media and the Far Right in Western Europe. Playing the Nationalist Card, Cambridge University Press: Cambridge, σ. 3.

    3 Μudde, Cas (2000), The Ideology of the Extreme Right, Manchester University Press: Manchester. Παρατίθεται στο: Ψαρράς, Δημήτρης (2010), Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη. Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής ακροδεξιάς, Αλεξάνδρεια: Αθήνα, σ. 21.

    4 Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες στον Δημήτρη Ψαρρά για την ευγενική παραχώρηση του υλικού αυτού.

    5 Ψαρράς, Δημήτρης (2010), ό.π.

    6 ό.π.

    7 Βλ. το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου, «Από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ στο χορό της Σαλώμης» (σσ. 60-101).

    8 Στη μελέτη του Α. Έλληνα, ο αναγνώστης μπορεί να βρει «στιγμές», περί το 2004, κατά τις οποίες τα ΜΜΕ γύρισαν την πλάτη στον ΛΑ.Ο.Σ, προβάλλοντάς τον ενίοτε λιγότερο απ’ όσο αντιστοιχούσε στην εκλογική του επιρροή. Πρόκειται, όπως προκύπτει από την ανάλυση, για εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα και σχετίζονται με τη ρευστότητα που χαρακτηρίζει κάθε μετάβαση (εν προκειμένω: από την πασοκική στη νεοδημοκρατική ηγεμονία).

    9 Με τους όρους του Κιουπκιολή, τα ΜΜΕ «επενδύουν σε θέματα ηθικής των προσώπων για να συγκεντρώσουν εκβιαστικά πολιτικό κεφάλαιο στους σύγχρονους συσχετισμούς εξουσίας». Εισαγωγή στο: Κράουτς, Κόλιν (2006), Μεταδημοκρατία (μετάφραση: Αλέξανδρος Κιουπκιολής), Εκκρεμές: Αθήνα.

    10 Η τοποθέτηση του Καρατζαφέρη «υπεράνω κομμάτων και παρατάξεων» χρονολογείται από το 1974 και την έκδοση του φιλοβασιλικού «Ελληνικού Στέμματος της Δημοκρατίας». Γενικότερα, εξάλλου, η άρνηση των κατεστημένων (sic) διαχωρισμών και η πέραν της Αριστεράς και της Δεξιάς αυτοτοποθέτηση αποτελούν αναγνωριστικά στοιχεία πολλών ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων. Χαρακτηριστική είναι η λογική του «Τρίτου Δρόμου» (terza via) του μεταφασιστικού ιταλικού MSI.

    11 Βλ. το πέμπτο κεφάλαιο του βιβλίου, «Η στρατηγική του Δούρειου Ίππου (2004-2009)», όπου ο Ψαρράς ανατρέχει μεταξύ άλλων στη συνεργασία ΝΔ-ΛΑΟΣ στον Δήμο της Αθήνας και ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ στους Δήμους Καλλιθέας, Κερατσινίου, Ηρακλείου και Βύρωνα (σσ. 151-154).

    12 Ellinas, ό.π., σσ. 166 κ.ε.

    13 Ψαρράς, ό.π., σ. 13.

    14 Για τους συνεργάτες του Καρατζαφέρη, βλ. το 7ο κεφάλαιο ( «Όλοι οι άνθρωποι του προέδρου», σσ. 187-214).

    15 Ψυχοπαίδης, Κοσμάς (1994), «Εθνικισμός, εθνισμός και δημοκρατία», στο: Συλλογικό, Έθνος-κράτος-εθνικισμός, Επιστημονικό Συμπόσιο (21 και 22 Ιανουαρίου 1994), Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (ιδρυτής: Σχολή Μωραϊτη), σ. 62.

    16 Ανατρέχοντας στην προεκλογική περίοδο του 2002, οπότε και ο Καρατζαφέρης κατήλθε αυτόνομα ως υποψήφιος υπερνομάρχης Αττικής, ο Έλληνας αναφέρει ότι, ενώ τις δύο πρώτες εβδομάδες της καμπάνιας τα Νέα, η Ελευθεροτυπία και η Καθημερινή έκαναν λόγο για «άκρα Δεξιά» μόνο 7 φορές, τις τελευταίες μέρες πριν από τις εκλογές την ανέφεραν 130(!), εκτοξεύοντας την προβολή του Καρατζαφέρη και επιτρέποντάς του να μονοπωλήσει σχεδόν τον δημόσιο διάλογο εκείνης της περιόδου. Στο: Ellinas, ό.π, σ. 157. Η αντίθετη τακτική είχε ως αποτέλεσμα το φτωχό 2,2% στις εθνικές εκλογές του 2004, που στέρησε από τον ΛΑ.Ο.Σ την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (σ. 159).

    17 Χρειάζεται, βεβαίως, να σημειωθεί ότι σημαντικό ρόλο για την επιτυχία ή όχι των ακροδεξιών κομμάτων παίζουν η πολιτική κουλτούρα κάθε χώρας, η ύπαρξη ή όχι μίας «τραυματικής» αυταρχικής πολιτικής παράδοσης (όπως η επτάχρονη δικτατορία στην Ελλάδα) κλπ.

    18 Βλ. 6ο κεφάλαιο, «Ενός ανδρός αρχή και τέλος», σσ. 173-186.

26. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    7 Ιουνίου 2011 - 18:57

    Αυτό το κείμενο το χρησιμοποιεί ο Δημήτρης Ψαρράς, και το αναφέρει στη βιβλιογραφία του βιβλίου:
    Περιοδικό “Θέσεις”, Τεύχος 108, περίοδος: Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2009,
    του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

    Vive la Grèce. Ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός ως «κόμβος» της ελληνικής Ακροδεξιάς, Τεύχος 108, περίοδος: Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2009, VIVE LA GRECE. Ο ΛΑΪΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΩΣ «ΚΟΜΒΟΣ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ, του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

27. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    10 Ιουλίου 2011 - 23:57

    Από την εφημερίδα “ΕΠΟΧΗ”, Κυριακή 10 Ιουλίου 2011:

    Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη

    Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη
    Του Δημήτρη Ψαρρά
    Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

    «Είναι ένας μπακάλης που περιφέρει και εμπορεύεται μια ιδεολογία προκειμένου να έχει προσωπικό κέρδος».
    Τα λόγια αυτά μου τα είπε συνάδελφος με τον οποίο, παρ’ όλο που μας χωρίζουν αγεφύρωτες πολιτικές και ιδεολογικές διάφορες, κατά καιρούς συνομιλούμε, κυρίως για τα του χώρου μας.
    Ο Κώστας θεωρεί τον εαυτό του «βασιλοχουντικό» αλλά όπως λέει ο ίδιος βγάζει αλλεργία όταν ακούει το όνομα Καρατζαφέρης. Ίσως να μην είναι ο μόνος.

    Του
    Νίκου Σερβετά

    Ο τρόπος που άρχισε και αργότερα οικοδόμησε την επαγγελματική και πολιτική καριέρα του ο Γιώργος Καρατζαφέρης προξενεί μεγάλο ενδιαφέρον στον καθένα, πόσο δε σε έναν δημοσιογράφο ερευνητή όπως ο Δημήτρης Ψαρράς, ο οποίος -μαζί με τα μέλη της υπόλοιπης δημοσιογραφικής ομάδας- για περίπου 20 χρόνια, στις σελίδες του «Ιού» της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» κατέγραψε τα στοιχεία που συνθέτουν την ελληνική ακροδεξιά.
    Μέρος από αυτά τα στοιχεία, συγκεντρωμένα και επεξεργασμένα, παρουσιάζει ο Δημήτρης Ψαρράς σε βιβλίο με τίτλο «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια». Παράλληλα αναπτύσσει σταδιακά τις σκέψεις και την άποψη του οι οποίες μπορούν εύκολα να συμπυκνωθούν στον υπότιτλο του βιβλίου, ο οποίος είναι γραμμένος στην πρώτη σελίδα του, «Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς»
    Το βιβλίο έχει την ιδιαιτερότητα ότι μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους: Είτε αποσπασματικά, όπως όλα τα fact books, ανατρέχοντας από κείμενο σε πίνακα και από φωτογραφίες σε πηγές, ανάλογα με το τι ενδιαφέρει ή τι χρειάζεται ο αναγνώστης κάθε φορά είτε σαν μυθιστόρημα.

    Το εγχειρίδιο

    Στην πρώτη περίπτωση ο αναγνώστης, αφού παρατηρήσει το πλούσιο φωτογραφικό υλικό -ορισμένες από τις φωτογραφίες θα πρέπει να είναι και σπάνιες- σίγουρα θα σταθεί και θα διαβάσει προσεκτικά τον κατάλογο με το who is who των ανθρώπων που βρίσκονται ή βρέθηκαν στο περιβάλλον του Γιώργου Καρατζαφέρη. Στον κατάλογο αυτό υπάρχουν αρκετά και ενδιαφέροντα στοιχεία για όποιους θέλουν να κρίνουν πρόσωπα, καταστάσεις και … κολεγιές. Χαρακτηριστικό απόσπασμα από το εδάφιο που αναφέρεται στον Σπύρο Σταθόπουλο: «… Ο Πλεύρης, ξέρετε, μπορεί να ήταν ο μέντορας του! Στις σωστές ενέργειες του τον βοήθησε πολύ. Έδωσε χρώμα στο κόμμα εθνικιστικό (…) Δεν θα ήθελα να πω τη λέξη κόμπλεξ αλλά ο Καρατζαφέρης υποτιμά τους ανθρώπους γύρω του! Δεν ξέρω τι να πω. Το κόμμα ίσον Καρατζαφέρης! Δεν λειτουργούν όργανα. Το λέω εγώ που πέρασα από όλες τις βαθμίδες…»
    Κεντρικό άξονα του βιβλίου αποτελεί το κεφάλαιο «Η κασέτα που έγινε κανάλι». Είναι το κεφάλαιο στο οποίο τεκμηριώνεται ο υπότιτλος του βιβλίου «Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς». Παρουσιάζεται η δημιουργία του τηλεοπτικού σταθμού «Τηλεάστυ» που ξεκίνησε από μια ιδέα του Καρατζαφέρη στις αρχές της δεκαετίας του ’80, και όπως αναφέρει ο Δ. Ψαρράς, «σχεδιάζει την παραγωγή ενός ειδησεογραφικού μαγκαζίνο, το οποίο θα εκδίδεται τακτικά, ανά δεκαπενθήμερο, και θα μοιράζεται από τον ίδιο υπό μορφή βιντεοκασέτας. Η νέα έμπνευση του Καρατζαφέρη φέρει τον τίτλο TV-Press και πρόθεση του είναι να σπάσει το μονοπώλιο της κρατικής τηλεόρασης…» Υπενθυμίζεται ότι τότε στην Ελλάδα λειτουργούσαν μόνο δύο κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, το φρούτο της «ελεύθερης τηλεόρασης» παρουσιάστηκε μια δεκαετία αργότερα. Παρακολουθώντας την εξέλιξη του TV-Press στο σημερινό «Τηλεάστυ» βλέπουμε τι συμβαίνει στους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς κομμάτων, συμμαχίες και φιλοδοξίες, ενέργειες που καθορίζονται από προσωπικά συμφέροντα καθώς και άτομα που έγιναν γνωστά ως Tv-περσόνες και σήμερα βρίσκονται εγκατεστημένες στα έδρανα του ελληνικού κοινοβουλίου.
    Για όποιον θεωρεί ότι γνωρίζει αρκετά πράγματα για την ελληνική ακροδεξιά μπορεί το βιβλίο να φανεί χρήσιμο καθώς εκεί βρίσκει συγκεντρωμένα στοιχεία τα οποία θα χρειαστεί όταν θελήσει να ταξινομήσει τις σκέψεις του, προκειμένου να δει ξεκάθαρα τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα. Άσε που μπορεί να βρει και στοιχεία που πιθανότατα δεν γνωρίζει. Πόσοι, άραγε, θυμούνται ότι μια από τις επαγγελματικές δραστηριότητες το κυρίου Καρατζαφέρη, χωρίς αυτό να αποτελεί κατ’ ανάγκη μομφή, ήταν η δημιουργία και η διεύθυνση μιας σχολής μανεκέν;
    Αν ο αναγνώστης «δεν έχει χρόνο» και επιλέξει την αποσπασματική ανάγνωση του βιβλίου θα νιώσει ότι αυτό αποτελεί εγχειρίδιο ακόμα και για την αρχή της μελέτης της ακροδεξιάς με πολλά στοιχεία, παραπομπές και πηγές. Θα το τοποθετήσει στο ράφι της βιβλιοθήκης όπου βρίσκονται και άλλα fact books και στα οποία ανατρέχουν για να βρουν στοιχεία όσοι ασχολούνται με την πολιτική -πολύ δε περισσότερο με τη δημοσιογραφία- και χρειάζεται να έχουν φρέσκα. Σε αυτό σίγουρα θα ανατρέξουν λόγω της πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα και των κατά καιρούς τοποθετήσεων και χειρισμών του κ. Καρατζαφέρη.

    Το μυθιστόρημα

    Ως ανάγνωσμα είναι συναρπαστικό, πολύ καλογραμμένο, στο γνώριμο ύφος των κειμένων του «Ιού» χωρίς λογοτεχνικά ξαφνιάσματα αλλά με καλό ρυθμό, έντονο σασπένς, βασιλιάδες, χούντες, ίντριγκες, πουλήματα, ξεπουλήματα, μανεκέν και μοντέλα. Διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που αν το πιάσεις δύσκολα θα θες να το παρατήσεις. Ειδικά ο έμπειρος αναγνώστης, ο οποίος ξέρει να «πηδά» τις παραγράφους που αισθάνεται ότι δεν τον ενδιαφέρουν. Με αυτή την προσέγγιση ο αναγνώστης μπορεί να αδιαφορήσει για τις πήγες και τις παραπομπές «να το πάει όλο» και στο τέλος πέρα από τη χαρά του ευχάριστου αναγνώσματος να καταλάβει την ουσία του θέματος: Δεν πρέπει να αδιαφορούμε ούτε να υποτιμούμε το πλήθος των φαιδρών τσαρλατάνων που μπαίνουν στο σπίτι μας μέσω της τηλεοπτικής οθόνης. Των ανθρώπων αυτών που κατά τη διάρκεια του βαριεστημένου ζάπινγκ σταματάμε «για να σπάσουμε πλάκα» και λίγο καιρό μετά λόγω τηλεθέασης ή άλλων παραγόντων τους βλέπουμε ακόμα και να ψηφίζουν για το «μνημόνιο».
    Μία προσωπική εμπειρία που μπορώ να αναφέρω είναι η περίπτωση δύο κλόουν που μέσω των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων μπήκαν στη Σουηδική βουλή στις εκλογές του 1991. Η αυτοκριτική των ανθρώπων που εργάζονται στα μέσα ενημέρωσης και η ωριμότητα της κοινωνίας τους πέταξε έξω στις αμέσως επόμενες εκλογές. Εδώ όμως οι καταστάσεις είναι διαφορετικές. Αντιγράφω από το βιβλίο του Ψαρρά: «… Μπορεί να μειδιά κάνεις με τις καλτ φιγούρες των παρουσιαστών και την απλοϊκότητα της επιχειρηματολογίας τους ή τις υπερβολές τους, αλλά όπως αποδείχθηκε από τις εκλογές του 2007 και στη συνέχεια, γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Και στην περίπτωση αυτή εκείνοι που γέλασαν τελευταίοι είναι τα στελέχη του ΛΑΟΣ που τους ειρωνεύονται ή τους αντιμετώπιζαν ως γραφικές μορφές οι σοβαροί αναλυτές των βραδινών τηλεοπτικών δελτίων, για να σπεύσουν με την ίδια ευκολία μέσα σε δύο χρόνια -μετά τις ευρωεκλογές του 2009- να τους αναγορεύουν ρυθμιστές της πολιτικής ζωής, τιμητές της πολιτικής ορθότητας και υπόδειγμα προς μίμηση για τους υπόλοιπους πολιτικούς σχηματισμούς…»
    Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε την άνοιξη του 2010. Από τότε ο αρχηγός του ΛΑΟΣ έχει εμπλουτίσει κατά πολύ τη δράση του. Το αν εμπορεύεται κάποιες ιδέες, ούτε δουλειά μας είναι να το κρίνουμε ούτε και τελικά μας ενδιαφέρει. Αυτό που μπορούμε να κρίνουμε είναι ο τρόπος που η τηλεοπτική παρουσία, του ιδίου και των στελεχών του, ανέδειξε το σημερινό κόμμα του σε συντελεστή της πολιτικής -αλλά και κοινωνικής- ζωής της χώρας. Βασικό ρόλο σ’ αυτό δεν έπαιξε ίσως η αποδοχή των ιδεών που εμπορεύεται, όπως χαρακτηριστικά είπε ο φίλος μου ο Κώστας, αλλά η εκμετάλλευση ενός συστήματος που μπροστά στο άμεσο κέρδος, που φέρνει και η τηλεθέαση, απορρίπτει οποιαδήποτε άλλη αξία. Άλλωστε ο ίδιος ο Γ. Καρατζαφέρης το έχει δηλώσει ξεκάθαρα: «Δεν αλλάζουμε αυτά που σερβίρουμε. Αλλάζουμε τον τρόπο που τα σερβίρουμε».
    Μέλημα κάθε σοβαρού ερευνητή είναι να μην αφήσει τη δουλειά του να σβήσει αμέσως μόλις εκπονηθεί αλλά να παραμείνει ζωντανή καθώς τα δεδομένα που παρουσιάζει και τα ερεθίσματα που δίνει θα αποτελέσουν βάση για περαιτέρω μελέτη.
    Το πόνημα του Δημήτρη Ψαρά εμπεριέχει όλα αυτά τα στοιχεία.

28. 

    Τέλος Χαρτοσήμου
    6 Οκτωβρίου 2011 - 12:50

    Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη

    Η άκρα δεξιά στην εποχή της κρίσης

    Συζήτηση με θέμα “Η άκρα δεξιά στην εποχή της οικονομικής κρίσης” διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη το Πράσινο Ινστιτούτο. Πρόκειται για ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε την άνοιξη του 2011 με πρωτοβουλία των Οικολόγων Πράσινων και σκοπεύει τη διάχυση των ιδεών της Πολιτικής Οικολογίας μέσα από συζητήσεις, μελέτες, εκδόσεις και έρευνες.

    Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Βασιλική Γεωργιάδου ανέφερε πως “η άκρα δεξιά που εμφανίζεται στην Ευρώπη μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ήταν υπολειμματική και φθίνουσα αλλά συνέχεια του αντι-διαφωτιστικού ρεύματος. Έχει μια διφορούμενη στάση απέναντι στον κοινοβουλευτισμό: αντισυστημική/εναντιωματική αλλά και προσπάθεια για ενσωμάτωση σ’αυτόν, με αποτέλεσμα να καταλήγει το ακροδεξιό κόμμα να γίνει ο «ιδεατός συλλογικός λαϊκιστής».

    Όπως επισήμανε η ίδια, “στη δεκαετία του 70 μεγαλώνει η δύναμη της ακροδεξιάς από ψήφους συντηρητικών ψηφοφόρων που διαμαρτύρονται ενάντια στην προγραμματική σύγκλιση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών. Στη δεκαετία του 90 με την παγκοσμιοποίηση και τη μετανάστευση οι ψήφοι των ακροδεξιών προέρχονται από τους δυσαρεστημένους και τους φοβισμένους και των δύο παραδοσιακών συνασπισμών. Σήμερα ο πολιτικός εξτρεμισμός, η ανοχή της βίας και η απαξίωση του κοινοβουλίου, όντας αρχετυπικές ακροδεξιές στάσεις και συμπεριφορές που στο πλαίσιο της κρίσης γίνονται ανεκτές, συνιστούν την διάχυτη άκρα δεξιά”.

    Από την πλευρά του ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Δημήτρης Ψαρράς τόνισε πως “ η πρωτοφανής οικονομική κρίση και η πολιτική της κυβέρνησης έχουν προκαλέσει σοβαρούς κραδασμούς στο πολιτικό σύστημα, το οποίο ήδη βρισκόταν σε μερική αποσύνθεση. Το νέο πολιτικό σκηνικό δεν έχει βέβαια ακόμα καταγραφεί εκλογικά, αλλά σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις διαγράφεται καταστροφικό για την κυβερνητική παράταξη και σκοτεινό για τον δικομματισμό, ενώ φαίνεται ότι ενισχύονται τα μικρότερα κόμματα.

    Μάλιστα συμπλήρωσε πως : αν για τα κόμματα της αντιπολίτευσης που επικρίνουν την πολιτική του Μνημονίου μια τέτοια δημοσκοπική άνοδος είναι αναμενόμενη, την έκπληξη κάνει για μια ακόμα φορά το ΛΑΟΣ, το οποίο με πολλές παρεμβάσεις στήριξε την κυβέρνηση, αλλά δεν φαίνεται να υφίσταται φθορά απ’ αυτή του τη στάση, κάτι που συμβαίνει για παράδειγμα με το κόμμα της κυρίας Μπακογιάννη. Η στάση του κ. Καρατζαφέρη στην κρίσιμη ψηφοφορία του Μνημονίου έχει σχολιαστεί ποικιλοτρόπως και μάλιστα έχει θεωρηθεί ως ένα στοιχείο που διαφοροποιεί το ΛΑΟΣ από άλλα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, τα οποία κατά κανόνα ακολουθούν μια λαϊκιστική αντιπολιτευτική πολιτική που συνοδεύεται από «φιλολαϊκή» ρητορεία.

    Στην έλλειψη της ικανότητας της διάκρισης και στη Ναρκισσιστική Νοσταλγία μιας μυθικής κοινότητας εντόπισε την κοινωνική Ψυχοπαθολογία του Φασισμού ο πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας, Πέτρος Θεοδωρίδης. Ο ίδιος είπε πως: “η μεταπολεμική απαξίωση του όρου μέσα κατάχρηση αλλά και την απώθηση του ιστορικού περιεχομένου του είναι και η αιτία της τωρινής έκπληξηε για την εκρηκτική άνοδο του Φασισμού που θυμίζει την έκπληξη του Ραντεκ”.

    “Οι Κίνδυνοι του φασισμού ενεδρεύουν σήμερα ξανά στην παγκόσμια κρίση που βιώνεται ως τραύμα , ξαφνικό αναπάντεχο, άδικο” σχολίασε.

    Τέλος ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Μιχάλης Τρεμόπουλος εστίασε στις εθνολαϊκιστικές, όπως τις χαρακτήρισε, αντιλήψεις της Θεσσαλονίκης και έκανε ιστορική αναδρομή στα φαινόμενα του εθνικισμού και του αντισημιτισμού. “Αυτό το κλίμα εκφράζουν σήμερα γνωστά πρόσωπα, με ένα πανελλαδικό πια (τηλε)ακροατήριο, ευάλωτο στην εθνικιστική και μισαλλόδοξη δημοκοπία, το φτηνό λαϊκισμό και τον ανέξοδο τοπικισμό. Υπάρχει, λοιπόν, η ανάγκη αυτοκριτικής ματιάς αλλά και ενεργοποίησης των ζωντανών δυνάμεων της πόλης για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Ακόμη, η «άλλη» Θεσσαλονίκη ασφυκτιά” σχολίασε ο κ. Τρεμόπουλος.

29. 

    Βασιλική Μετατρούλου
    5 Ιανουαρίου 2012 - 02:28

    Από το τεύχος #15, Ιανουάριος 2012 του The Books’ Journal,
    γράφει η Ελίνα Τζανουδάκη:

    Το success story ενός καιροσκόπου. Δημήτρης Ψαρράς, Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη. Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής ακροδεξιάς, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2010, 294 σελ. [The Books’ Journal, τχ.15]

    Το ότι ο Γιώργος Καρατζαφέρης με τον κόμμα του, τον Λαικό Ορθόδοξο Συναγερμό (ΛΑΟΣ) κινείται στο χώρο της Ακροδεξιάς, δεν θέλει πολλή φιλοσοφία να το διαπιστώσει κανείς. Το παράξενο είναι, ωστόσο, ότι με την κίνησή του να συμμετάσχει με τέσσερα στελέχη του στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ο αρχηγός του κόμματος διεκδίκησε θεσμικό ρόλο – τον οποίον, για καιρό, απεμπολούσε ο υποτιθέμενος θεσμικός Αντώνης Σαμαράς. Η Αριστερά επέκρινε και συνεχίζει να επικρίνει το κυβερνητικό βήμα του κόμματος, θεωρεί ότι έτσι το πολιτικό σύστημα νομιμοποιεί τον φασισμό. Υπ’αυτή την έννοια, έχει ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν την υπουργοποίηση του Μάκη Βορίδη και του Άδωνι Γεωργιάδη – το οποίο τροφοδοτεί την Αριστερά με ορισμένα επιχειρήματα τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα.

    Ίσως δεν είναι η καλύτερη στιγμή για να διαβάσει κανείς το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά, δημοσιογράφου ιδιαίτερα γνωστού από την πολυετή δουλειά του με την ερευνητική ομάδα «Ο Ιός της Κυριακής» στην Ελευθεροτυπία. Ίσως πάλι και να είναι. Η συμμετοχή τεσσάρων βουλευτών του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑΟΣ) στην κυβέρνηση συνεργασίας του Λουκά Παπαδήμου καθιστά το βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2010, πριν ο ΛΑΟΣ βρεθεί στην εξουσία, χωρίς αμφιβολία, επίκαιρο. Πρόκειται για μια διεξοδική μελέτη της δημόσιας παρουσίας και του λόγου του Γιώργου Καρατζαφέρη και του κόμματος που ίδρυσε το 2000, μετά τη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία. Η έρευνα του συγγραφέα βασίζεται σε ένα πλούσιο αρχείο κειμένων, εκπομπών, συνεντεύξεων και δηλώσεων, τόσο του προέδρου του κόμματος όσο και των πρωτοκλασάτων στελεχών του, ενώ συνοδεύεται και από πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Βασική θέση του συγγραφέα, όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κάποιος από τον τίτλο του βιβλίου, είναι ότι το κόμμα Καρατζαφέρη είναι ένα γνήσιο ακροδεξιό κόμμα όπως αποδεικνύει το «αμαρτωλό» παρελθόν των στελεχών του. Επιπλέον, θεωρεί ότι το ΛΑΟΣ και τα στελέχη του είναι εξ ολοκλήρου μιντιακά κατασκευάσματα που ακολουθούν αυτό που αποκαλεί «τακτική του διπλού λόγου».

    Δύο είναι οι πιθανές αναγνώσεις του βιβλίου. Και οι δύο δεν μπορούν παρά να γίνουν υπό το πρίσμα του σημερινού status του ΛΑΟΣ. Είτε ο αναγνώστης θα φρίξει με όσα θα διαβάσει και θα αναρωτηθεί πώς είναι δυνατόν αυτό το κόμμα σήμερα να συγκυβερνά είτε θα χαρακτηρίσει τον ΛΑΟΣ και τον αρχηγό του «success story» που, παρά το φιλοβασιλικό του παρελθόν, τις κατά καιρούς πολιτικές μετατοπίσεις, την έμφαση στα κλισέ της ελληνορθοδοξίας, τη συνωμοσιολογία, τον (κάποιες φορές γραφικό) εθνικισμό, τον ρατσιστικό και αντισημιτικό λόγο του κατάφερε όχι μόνο να σταθεροποιήσει την κοινοβουλευτική του παρουσία, αλλά να βρεθεί και στην κυβέρνηση σε μια ιδιαιτέρως κρίσιμη συγκυρία.

    Ο ΛΑΟΣ, ανεξάρτητα από την ταμπέλα που θα του κολλήσει κάποιος, είναι το μόνο κόμμα που κατάφερε να διαψεύσει τη γνωστή ρήση του παλιού ηγέτη της Νέας Δημοκρατίας, του Ευαγγέλου Αβέρωφ, ότι τα πρόβατα που φεύγουν από το μαντρί τα τρώει ο λύκος, και να καταστεί σταθεροποιητικός παράγοντας στην κεντρική πολιτική σκηνή. Τηρουμένων των αναλογιών, κάτι παραπλήσιο, αλλά και διαφορετικό, πέτυχε εκ των έσω και ο Αντώνης Σαμαράς, μετατρέποντας την πολυσυλλεκτική στον συντηρητικό χώρο ΝΔ σε Πολιτική Άνοιξη, στο ακραιφνώς λαϊκό δεξιό κόμμα δηλαδή που ο ίδιος είχε ιδρύσει το 1993.

    Ο ΛΑΟΣ μέσα σε πέντε χρόνια (από το 2002 οπότε και εμφανίστηκε στην ελληνική πολιτική σκηνή) κατάφερε να υπερδιπλασιάσει το εκλογικό του ποσοστό. Από το 3,8% και τις δέκα έδρες του 2007, το 2009 ο ΛΑΟΣ κερδίζει 5,63% και δεκαπέντε έδρες. Ο Ψαρράς φαίνεται να υποτιμά αυτή τη διάσταση αποδίδοντας την εδραίωση του κόμματος Καρατζαφέρη σε μια τηλεοπτική φούσκα: στην προβολή των στελεχών του τόσο μέσα από τα μεγάλα κανάλια εθνικής εμβέλειας που συνέβαλαν στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος αποδοχής όσο και από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό του Τηλεάστυ (πρώην Telecity), του ιδιόκτητου τηλεοπτικού καναλιού του Γ. Καρατζαφέρη, από το 1990 και μετά. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, αυτοί είναι οι δύο παράλληλοι τηλεοπτικοί κόσμοι στους οποίους λειτουργούν τα στελέχη του ΛΑΟΣ. Ανάλογα με το ακροατήριο στο οποίο απευθύνονται προσαρμόζουν τη γλώσσα και το ύφος τους: στα μεγάλα κανάλια χρησιμοποιούν μια γλώσσα περισσότερο στρογγυλεμένη και μετριοπαθή, στο Τηλεάστυ «απελευθερώνονται», σύμφωνα με την ερμηνεία του Ψαρρά, και ξεδιπλώνουν τις συνωμοσιολογικές και ρατσιστικές τους θέσεις προκειμένου να συσπειρώσουν τους οπαδούς τους.

    Κατανοώ τη στράτευση του συγγραφέα στον αντίποδα των καρατζαφερικών ιδεών, όμως το επιχείρημα για την τηλεοπτική κατασκευή δεν ισχύει μόνο για τον ΛΑΟΣ και τον Καρατζαφέρη. Όλα τα γνωστά κόμματα, αν λάβουμε υπ’ όψη μας τους όρους με τους οποίους διεξάγεται η πολιτική αντιπαράθεση σήμερα, αποτελούν σε ένα βαθμό μιντιακά δημιουργήματα. Πού θα ήταν άραγε σήμερα, π.χ., η Λιάνα Κανέλλη του ΚΚΕ αν δεν είχε προϋπάρξει ως πετυχημένη τηλεοπτική προσωπικότητα πριν επιλέξει το δρόμο της επαγγελματικής πολιτικής σταδιοδρομίας; Το επιχείρημα της τηλεοπτικής έκθεσης είναι ένα καλό άλλοθι, όμως δεν εξηγεί επαρκώς το φαινόμενο ΛΑΟΣ. Δεν έχουμε μιντιοκρατία. Αλλά ακόμα και αν είχαμε, δεν θα μπορούσε να ισχύει επιλεκτικά και να αφορά μόνο τους «κακούς».

    Το κόμμα του Γ. Καρατζαφέρη δεν το καθιέρωσε ούτε η τηλεόραση ούτε μόνο η φθορά του «δικομματισμού» σε συνδυασμό με τα σκάνδαλα των δύο μεγάλων κομμάτων, όπως επίσης ισχυρίζεται ο συγγραφέας. Ο ΛΑΟΣ καθιερώθηκε επειδή κατάφερε να πείσει, όσο και αν αυτό δεν αρέσει σε όσους ψάχνουν να βρουν τρόπο να εντοπίσουν μια εστιασμένη παθολογία του πολιτικού συστήματος για να μην αναγνωρίσουν ότι οι παθολογίες του είναι γενικές και δεν κάνουν ιδεολογικές διακρίσεις. Στην κυβέρνηση βρέθηκε εξ αιτίας της κοινοβουλευτικής του δύναμης και, πολύ περισσότερο, εξ αιτίας της στρατηγικής επιλογής του να στηρίξει την πολιτική που είχε προκρίνει η Ευρώπη, παρά τις όποιες παλινωδίες του, τη διγλωσσία και τις συχνά αντιφατικές πολιτικές κινήσεις του. Ψήφισε το πρώτο μνημόνιο, στην πορεία προσπάθησε να μη χρεωθεί πολιτικό κόστος, ενώ στην ψηφοφορία του Ιουλίου για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δεν στήριξε την πλειοψηφία.[1] Ωστόσο, παρά την πολιτική ρητορική του, ο Καρατζαφέρης ουδέποτε επέτρεψε στο θυμικό του να αντικαταστήσει τα πραγματικά δεδομένα. Εντοπίζοντας εγκαίρως την κύρια διαίρεση του πολιτικού μας συστήματος τάχθηκε, σε αντίθεση με την ελληνική αριστέρα, υπέρ του οικονομικού ρεαλισμού, του ευρώ και της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.

    Ο ΛΑΟΣ δεν είναι ένα τυπικό ευρωπαικό ακροδεξιό κόμμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στον αντίποδα του ΛΑΟΣ, το γαλλικό ακροδεξιό κόμμα παλαιότερα του Ζαν-Μαρί Λεπέν, εσχάτως της κόρης του Μαρίν, έχει υιοθετήσει μια άκρως αντιευρωπαική ρητορική. Έχει κάνει σημαία του την έξοδο από το ευρώ που «προκαλεί ασφυξία στις ευρωπαϊκές οικονομίες» και την επιστροφή στο φράγκο ενώ ασκεί έντονη κριτική στους «αντιδημοκρατικούς» ευρωπαικούς θεσμούς καλώντας τους Γάλλους να «πάρουν επιτέλους την χώρα στα χέρια τους»[2]. Με την εξαίρεση του μεταναστευτικού ζητήματος, η γαλλική Ακροδεξιά επομένως, συγκλίνει περισσότερο με την εγχώρια ριζοσπαστική και κομμουνιστική Αριστερά, παρά με τον ΛΑΟΣ. Η ανάγνωση της πραγματικότητας με τον τρόπο «της πιάτσας» διαφοροποιεί το κόμμα Καρατζαφέρη από την ανάγνωση του Ψαρρά που αντιμετωπίζει τον ΛΑΟΣ ως ένα ιδεολογικά γνήσιο και σκληροπυρηνικά ακροδεξιό κόμμα. Οδηγείται από το λαϊκισμό, ψαρεύει κοινό, στελέχη και ψηφοφόρους στην περιοχή του κιτς εθνικισμού, εκμεταλλεύεται τις φοβίες των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων αλλά ο όποιος εξτρεμισμός του σταματάει στα λόγια, στις διακηρύξεις, στην αισθητική.

    Στον καιρό του Μνημονίου ο ΛΑΟΣ επέλεξε να μην επενδύσει στην γενικευμένη δυσαρέσκεια, αλλά να ρισκάρει ψηφίζοντάς το και ποντάροντας περισσότερα σε μια υπεύθυνη στάση, αποτέλεσμα, κατά πάσα πιθανότητα, καιροσκοπικών υπολογισμών. Αν, δηλαδή, αρχηγός της ΝΔ δεν ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά η Ντόρα Μπακογιάννη, ο ΛΑΟΣ θα εμφανιζόταν μάλλον φανατικά αντιμνημονιακός. Αν και ο Καρατζαφέρης φάνηκε να στηρίζει εξ αρχής την λύση Παπαδήμου, πόσοι άραγε θυμούνται ότι όχι πολύ παλιά, μόλις στις 15/6/2011, είχε αναρωτηθεί καλεσμένος σε κεντρικό δελτίο μεγάλου καναλιού «Ποιος τον ξέρει τον Παπαδήμο;», προτείνοντας για πρωθυπουργό τον Κωστή Στεφανόπουλο;[3] Προφανώς, λοιπόν, είναι ο άνθρωπος που έχει πει κατά καιρούς τα πάντα και τα αντίθετά τους. Αλλά ακριβώς γι’ αυτό, τα λόγια και οι ιδεολογικές αναγνώσεις τους δεν αρκούν για την ακριβή προσέγγιση ούτε του Καρατζαφέρη ούτε του κόμματός του. Γεγονός παραμένει ωστόσο, ότι το ΛΑΟΣ την κρίσιμη στιγμή αποφάσισε «να λερώσει τα χέρια του» και να αναλάβει το κόστος της λήψης πολιτικών αποφάσεων.

    Ο Καρατζαφέρης ποτέ δεν αναλώθηκε σε μαξιμαλιστικές αφηγήσεις και μεγαλοστομίες ούτε περιορίστηκε στη στείρα διαμαρτυρία και στον ανέξοδο, γι’ αυτό και εύκολο, καταγγελτικό λόγο. Δεν απαξίωσε ούτε υποτίμησε τα προβλήματα της καθημερινότητας, π.χ. την αυξημένη εγκληματικότητα – κι αν η πτυχή αυτή του λόγου του γεννά και υποθάλπει ρατσισμό, αυτό το επέτρεψε η Αριστερά που σε τέτοια θέματα πολιτεύεται είτε με τον τρόπο που πολιτεύθηκε στην υπόθεση των μεταναστών της Υπατίας είτε γενικότερα στο όνομα οραμάτων που θέτουν ως προϋπόθεση την «ανατροπή» και την «αντίσταση».[4] Δεν συμβάλλουν οι ακραίες πρακτικές που εμφανώς στηρίζει, ειδικά στα κρίσιμα θέματα του «νόμου και της τάξης», η συνήθης πρακτική της κατάληψης δρόμων και δημοσίων κτιρίων και η ανοχή στη βία π.χ., στη συντηρητική αναδίπλωση της κοινωνίας από την οποία κερδισμένος βγαίνει ο ΛΑΟΣ; Και πέραν αυτού, είναι αυτονόητο ότι η στοχοποίηση του ΛΑΟΣ και η εμμονική ρητορεία περί φασιστών που αναπαράγει η αριστερά την ωφελεί καθώς θέτει αυτομάτως στο απυρόβλητο κάθε ολοκληρωτικής φύσης πρακτική με αριστερό επικάλυμμα (το κλείσιμο των δρόμων, ο αποκλεισμός των διοδίων, το χτίσιμο των καθηγητών στα γραφεία τους κ.α.)

    Η αντίληψη του Ψαρρά και κατ’επέκταση της ελληνικής αριστεράς ότι ο ΛΑΟΣ είναι ένα τυπικό ακροδεξιό κόμμα επικίνδυνων φασιστών που προκαλούν ή θα έπρεπε να προκαλούν βδελυγμία στην ελληνική κοινωνία ήταν η βάση πάνω στην οποία όλες οι πολιτικές εκδοχές της αριστεράς αποδοκίμασαν την συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Στο εισαγωγικό σημείωμα σχετικού αφιερώματος στο ένθετο «Ενθέματα» της εφημερίδας Αυγή, διατυπώνεται, μεταξύ άλλων, και το παρακάτω ερώτημα: «πώς είναι δυνατόν να τιμάται η επέτειος του Πολυτεχνείου με την “ακροδεξιά” στην κυβέρνηση και την υπουργοποίηση του ρατσισμού, του φασισμού, του ακραίου εθνικισμού και του σεξισμού, ενώ ώς τώρα ο δρόμος των φασιστών προς την εξουσία θεωρούνταν αυτονόητα (!) κλειστός;».[5] Στο ίδιο αφιέρωμα, η καθηγήτρια Μαριάννα Δήτσα παρατηρεί: «Το νέου τύπου πραξικόπημα (μιντιακό και σκοτεινό) θέτει στην πολιτική νομιμότητα στοιχεία κραυγαλέα φασιστικά, και λυπάμαι που δεν τολμούμε να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, ίσως επειδή φοβόμαστε μη βάλει ο Βορίδης κάποιον να μας βαρέσει με τσεκούρι ή ο Άδωνις να μας κάνει μήνυση. Μάλλον χαμπάρι δεν πήραμε πού πάμε, γιατί κατάφεραν τα μυαλά μας να μας τα πάρουν από το κεφάλι και να τα βάλουν στην τσέπη μας».[6] Το καλύτερο όμως το έχει γράψει μια εβδομάδα πριν, εν θερμώ, η Ιωάννα Μεϊτάνη, που αντιμετωπίζει το ΛΑΟΣ σαν τον Σατανά με τις εφτά ουρές: «Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους: Οι φασίστες, εκτός από τη Βουλή, μπήκαν και στην κυβέρνηση. Οι φασίστες θα συγκυβερνήσουν τη χώρα. Και εμείς ακόμα δεν έχουμε κατέβει στον δρόμο;»[7]

    Με τη γενική γραμμή αποδοκιμασίας συντάχθηκαν, σχεδόν ομοθύμως, και πολλοί διανοούμενοι. Ο Κωστής Παπαϊωάννου, σε κείμενό του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τα Νέα, κάνει λόγο για «θεμελιακή αστοχία υλικού στη σύνθεση της κυβέρνησης» και για «ακροδεξιό στίγμα που δεν μπορεί να σβήσει καμία δημοκρατική παντομίμα»[8]. Στην επίσημη ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου υπάρχει αναφορά στο νομοσχέδιο για την εχθροπάθεια (hatespeech) που είχε εισαγάγει ο Χάρης Καστανίδης και θα συζητούσε το υπουργικό συμβούλιο αν δεν είχε αλλάξει η κυβέρνηση, τονίζοντας ότι αν είχε ψηφιστεί και τα τέσσερα στελέχη του ΛΑΟΣ που συμμετέχουν στην κυβέρνηση θα διώκονταν ποινικά. Συγκεκριμένα αναφέρεται: «Αυτό που υποτίθεται πως ποινικά έπρεπε να κολάζεται, πολιτικά επιβραβεύεται με τη συμμετοχή στην κυβέρνηση. […] Τέτοια συναίνεση να μας λείπει»[9].

    Είναι απορίας άξιον, ωστόσο, πώς δεν είχε προκαλέσει το ίδιο σοκ στην Αριστερά η προϋπάρξασα συνύπαρξη αριστερών και ακροδεξιών στο κίνημα «Δεν πληρώνω», στην «εξέγερση» των Αγανακτισμένων το περασμένο καλοκαίρι στη πλατεία Συντάγματος ή στα επεισόδια των παρελάσεων για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, κατά την διάρκεια των οποίων μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ είχε διαπιστώσει «παλλαϊκή έκρηξη».[10] Αλλά, για να παραφράσω τον Αντώνη Σαμαρά, φαίνεται ότι, εκτός από άθεους, στα χαρακώματα δεν υπάρχουν ούτε φασίστες.

    Όμως, ο ηθικός στιγματισμός του ΛΑΟΣ εκ μέρους της αριστεράς αντικαθιστά τον ουσιαστικό πολιτικό αντίλογο επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Η όποια πολιτική, επομένως, των στελεχών του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου έχει κριθεί a priori εφόσον τα ίδια έχουν απαξιωθεί με όρους ηθικολογίας. Δεν είναι τυχαία η αμηχανία που αισθάνονται όσοι έσπευσαν να απαξιώσουν τον Βορίδη άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του τώρα που δήλωσε ότι στηρίζει και αυτός (όπως και ο Σύριζα) τα αιτήματα των ταξιτζήδων. Και είναι λογικό. Τι μπορούν να πουν; «Συμφωνούμε με τον τσεκουράτο φασίστα»; Σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και με δεδομένες τις πολιτικές μετατοπίσεις στη δεξιά πολυκατοικία ένα πιθανό σενάριο είναι η συγκυβέρνηση ΝΔ-Δικτύου21 και ΛΑΟΣ. Τι θα κάνει η αριστερά στην περίπτωση που η ακροδεξιά ιδεολογία βρεθεί στην κυβέρνηση και η ηθική απαξίωση ως αντίβαρο δεν θα αρκεί;

    Η απλουστευτική αντιμετώπιση του ΛΑΟΣ λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και γιατί υποτιμά τις μετατοπίσεις που συντελούνται τα τελευταία δυο χρόνια στη «δεξιά πολυκατοικία» κατά τον μέχρι πρόσφατα προσφιλή όρο του προέδρου του ΛΑΟΣ. Σήμερα είναι προφανές ότι η ακροδεξιά ιδεολογία δεν εντοπίζεται μόνο στον ΛΑΟΣ, αλλά και στη ΝΔ που επιχειρεί να διεμβολίσει από τα δεξιά τον εθνικοπατριωτικό χώρο με όλο και πιο συχνές αναφορές σε εχθρούς της Ελληνικότητας και των εθνικών παραδόσεων. Έχει ενδιαφέρον ως προς αυτό και πάλι υπό το πρίσμα των σημερινών εξελίξεων το κομμάτι στο βιβλίο του Ψαρρά που αναφέρεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990, περίοδο κατά την οποία η ΝΔ επιχειρεί άνοιγμα στον μεσαίο χώρο με το οποίο ο Γιώργος Καρατζαφέρης, βουλευτής ακόμα της ΝΔ, διαφωνεί έντονα. Τότε, από το κανάλι του εκφράζει ανοιχτά την αντίθεσή του στην τακτική αυτή ενώ, παράλληλα, κλείνει το μάτι στο κοινό ώστε να τον ακολουθήσει στην ανεξάρτητη από τη ΝΔ πορεία του, που προσεκτικά ετοιμάζει. Έχοντας μάλιστα βρει στο πρόσωπο του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου έναν άτυπο σύμμαχο, απειλεί από το κανάλι του την ΝΔ με διάσπαση αν δεν προσχωρήσει στις θέσεις της ομάδας του:

    “Η ομάδα που αποτελεί αυτή τη φωνή, αυτή τη συνείδηση, αυτή την κοινή περπατησιά θέλουμε απλά πράγματα. Πιο ψηλά την πατρίδα, πιο ψηλά τη θρησκεία. Αν το καταλάβουν αυτό μέσα στη ΝΔ θα περπατήσουμε μια χαρά. Αν κάποια στιγμή πρωταγωνιστήσουν άλλες βουλές, ε, τότε δεν θα μπορούμε να συμπλέουμε.” (σελ. 93)

    Από όταν έγιναν αυτές οι δηλώσεις δεν έχει περάσει ούτε δεκαετία. Υπό το πρίσμα, λοιπόν, της σημερινής κατάστασης είναι εμφανές ότι η ρητορική και η στόχευση του ΛΑΟΣ εκείνης της εποχής έχουν μετατοπισθεί. Αντίθετα, τις απόψεις αυτές φαίνεται ότι ενστερνίζεται η σημερινή ηγετική ομάδα της ΝΔ.[11] Το κόμμα που φαίνεται να στρέφεται προς τον μεσαίο χώρο και να κινείται στη γραμμή αναζήτησης λύσεων σε υπαρκτά προβλήματα σήμερα είναι το ΛΑΟΣ. Αντίθετα, η ΝΔ είναι εκείνη που προσπαθεί να αντιγράψει την παραδοσιακή πολιτική ατζέντα του Καρατζαφέρη. Θαρρείς και έχει ανάγκη το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τα εύσημα της εθνικοπατριωτικής Δεξιάς –και κυρίως των έξαλλων εκδοχών της. Μια γεύση της ιδεολογικής μετατόπισης της ΝΔ πήραμε από τις προγραμματικές δηλώσεις του Αντώνη Σαμαρά στην 76η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης:

    “Η Ιστορία διδάσκεται στα παιδιά μας, χωρίς να καλλιεργεί ούτε την υπερηφάνεια για την πατρίδα τους ούτε την κριτική σκέψη. Σαν να διδάσκεται όχι σε Ελληνόπουλα, αλλά σε “μαθητευόμενους διεθνιστές” άλλων καιρών και άλλων καθεστώτων! Ακόμα, εξαφανίστηκαν ή υποβαθμίστηκαν από τα σχολικά βιβλία έλληνες στοχαστές: όπως ο Παπαδιαμάντης, ο Κωστής Παλαμάς, ο Βιζυηνός, ο Παπαντωνίου, ο Θεοτοκάς, ολόκληρη η Γενιά του Τριάντα. […] Σαν ένα αόρατο χέρι να έσβησε κάθε αναφορά στην εθνική ιδιοπροσωπεία, στην εθνική παράδοση του τόπου αυτού. Σαν να μη θέλουμε τα παιδιά μας να νιώσουν την ελληνικότητα και να γίνουν μέτοχοι της πολιτιστικής μας παράδοσης. Τη στιγμή μάλιστα που όλοι οι άλλοι λαοί προχωρούν αντίστροφα: τη στιγμή που οι Βρετανοί ανακαλύπτουν τη “βρετανικότητα” και οι Ισπανοί την “ισπανικότητα”. Για να μη μιλήσουμε για Γερμανούς, Αυστριακούς, Δανούς, Σουηδούς και Ολλανδούς. Πάμε ανάποδα απ’ όλους τους άλλους. […] Αυτό θα το τελειώσω! Και το περιεχόμενο των διδακτικών βιβλίων –όλων των βιβλίων– θα αναθεωρηθεί από επιτροπές που θα λειτουργήσουν υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών.”

    Το παραπάνω είναι επίσημο κείμενο ακροδεξιάς ιδεολογίας. Σε ανάλογες ιδεολογικές εξομολογήσεις έχουν προβεί κι άλλα πολιτικά στελέχη του ευρύτερου χώρου της λεγόμενης πατριωτικής Δεξιάς που, σήμερα, στεγάζονται στις παρυφές της ηγετικής ομάδας της ΝΔ. Αξιομνημόνευτο είναι το απόσπασμα κειμένου, που έγραψε το 2009 ο σημερινός σύμβουλος του Αντώνη Σαμαρά, Φαήλος Κρανιδιώτης, υπό τον τίτλο «Το σπίτι μας», και θίγει ένα θέμα που, αν ίσχυε το κλισέ που αναπαράγει η Αριστερά, θα ανήκε αποκλειστικά (ή σχεδόν αποκλειστικά) στον Καρατζαφέρη, στον ΛΑΟΣ και στα στελέχη του. Το θέμα, όπως θα καταλάβετε, είναι η μετανάστευση. Αναφέρει ο Φαήλος Κρανιδιώτης:

    “Η χώρα μας είναι το σπίτι μας. Ο λαός μας, το Έθνος μας είναι η οικογένειά μας. Στο σπίτι μας μπορούμε να φιλοξενήσουμε έναν ορισμένο αριθμό ανθρώπων, όσων μας επιτρέπουν οι δυνάμεις μας. Όταν χρειαστεί το κάνουμε. Από παράδοση φιλοξενίας, πολιτισμό, χριστιανικό πνεύμα, από τη φυσική συμπάθειά μας προς τον αδύνατο. Όμως δεν θα ριψοκινδυνέψουμε την ασφάλεια των παιδιών μας, δεν θα επιτρέψουμε στον φιλοξενούμενο ν’ ανεβεί στο κρεβάτι μας, να μας αλλάξει συνήθειες, να φορέσει φερετζέ στις γυναίκες μας, δεν θα του επιτρέψουμε να θεωρήσει ότι μπορεί ν’ ανάψει φωτιά μες το σαλόνι μας, δεν θα του επιτρέψουμε να μας ζητήσει και τα ρέστα.”[12]

    Την ώρα που η ΝΔ κάνει ιδεολογική προσπάθεια να διεκδικήσει από την ακροδεξιά εκλογική βάση ψηφοφόρους, ο ΛΑΟΣ κάνει σλάλομ προς τον λεγόμενο μεσαίο χώρο. Ευκαιριακή ή όχι, η μετατόπιση ενός κιτς κόμματος που έχει θεωρηθεί ακροδεξιό προς την περιοχή του παραδοσιακού κέντρου είναι βέβαιο ότι θα ανησυχήσει, αν μη τι άλλο, στελέχη της ΝΔ που απευθύνονται σε αυτό το κοινό. Θα δεχτούν τα στελέχη αυτά την υποκατάσταση της ιδεολογίας της ΝΔ, του κοινωνικού φιλελευθερισμού, όπως έστω στρεβλά, κατά καιρούς ερμηνεύεται ο συγκεκριμένος όρος από λογής παράγοντες στο κόμμα, από μια εθνοπατριωτική ρητορική που συγγενεύει με τον εθνολαικισμό; Όταν το ερώτημα απαντηθεί από τις εξελίξεις θα ξέρουμε αν η ΝΔ έχει διατηρήσει την συνοχή της – αλλά πάντως, είναι εξαιρετικά δύσκολο να το κάνει αν συνεχίσει να κυριαρχεί ο λόγος της Άκρας Δεξιάς, αυτός που έως πριν από λίγο καιρό κατείχε προνομιακά ο Καρατζαφέρης και από τον οποίο κάνει πλέον προσπάθεια να πάρει αποστάσεις.

    Θα πείτε: Δεν τα καταφέρνει πάντοτε. Προφανώς. Διότι ο ακροδεξιός λόγος είναι, πρωτίστως, λόγος που συντίθεται από κλισέ για την πατρίδα, το έθνος, την εθνική υπεροχή, την ιστορία κ.λπ. Και ιδίως σε τέτοιου είδους κόμματα, η σχέση του πολιτικού προσωπικού τους με την ιδεολογική και πολιτική έκφραση γίνεται μόνο μέσα από εμπεδωμένα κλισέ, από συχνά επαναλαμβανόμενους κοινούς τόπους.

    [1]Στις 29 Ιουνίου 2011, ο ΛΑΟΣ καταψήφισε στην ψηφοφορία για το Μεσοπρόθεσμο, μαζί με τη ΝΔ, το ΚΚΕ, το ΛΑΟΣ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον βουλευτή, έως τότε του ΠΑΣΟΚ, Π. Κουρουμπλή, που διαγράφτηκε. Η Δημοκρατική Συμμαχία είχε ψηφίσει παρών, ενώ υπέρ είχαν ψηφίσει οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και η Έλσα Παπαδημητρίου, βουλευτής της ΝΔ που εξαιτίας της επιλογής της διαγράφτηκε. Είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι, παρά την περικύκλωση της Βουλής από χιλιάδες διαδηλωτές που διεκδικούσαν μαχητικά, ορισμένοι και απειλώντας να ασκήσουν βία κατά βουλευτών, το Όχι, είχε διαφανεί ότι το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δύσκολα θα καταψηφιζόταν. Ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός και ο υπολογισμός ήταν, ανέκαθεν, στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα ο Καρατζαφέρης. Αλλά, ταυτόχρονα, έστω και για κυνικά υπολογιστικούς λόγους, στα κρίσιμα, οι προσεγγίσεις του διακρίνονταν από ρεαλισμό.
    [2] Το σύνθημα της Μαρί Λεπέν είναι ταυτόσημο του οικείου στους Έλληνες μπααθικής έμπνευσης συνθήματος με το οποίο κολάκευσε το δικό του ακροατήριο ο Ανδρέας Παπανδρέου, «Η Ελλάδα στους Έλληνες».
    [3] http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=64sCqnLkBE0

    [4] Αν και δεν είναι του παρόντος, η Αριστερά σε γενικές γραμμές αδυνατεί να απεγκλωβιστεί από τις ιδεολογικές της αγκυλώσεις και την πίστη περί ηθικής υπεροχής λόγω ιδεολογίας – που συχνά συμπληρώνεται, ακόμα και σήμερα, με την επισήμανση του δίκιου που έχουν τα θύματα, επειδή στο παρελθόν οι αριστεροί είχαν διωχθεί από το μετεμφυλιακό δεξιό κράτος. Μ’ αυτό τον τρόπο, πάντως, η Αριστερά συνεχίζει να πορεύεται έναν αδιέξοδο δρόμο αυταρέσκειας και, ταυτόχρονα, εσωστρέφειας.

    [5] «Τα λερωμένα, τ’ άπλυτα, τα παραξεπλυμένα», στα «Ενθέματα» της εφημ. Αυγή, 20/11/2011.
    [6] «Πήραμε χαμπάρι;», στα «Ενθέματα» της εφημ. Αυγή, 20/11/2011.
    [7] «Λεπτομέρειες (με νύχια γαμψά)», στα «Ενθέματα» της εφημ. Αυγή, 13/11/2011.
    [8] Κωστής Παπαϊωάννου, «Η ακροδεξιά στο πλυντήριο», εφημ. Τα Νέα, 18/11/2011.
    [9] «Ο ρατσισμός στο σαλόνι, ο ΛΑΟΣ στην εξουσία»: ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, 14/11/2011, http://www.hlhr.gr/details.php?id=584
    [10] Ανακοίνωση ΣΥΡΙΖΑ για τα επεισόδια της 28ης Οκτωβρίου, 29/10/2011.

    [11] «Λίγες μέρες αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του ο νέος αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, διακήρυξε ότι πρώτο μέλημά του είναι η επαναφορά ως υποχρεωτικού του μαθήματος των Θρησκευτικών», σημείωνε η Ξένια Κουναλάκη στην εφημ. Καθημερινή («Ρόδα, τσάντα και Θρησκευτικά», 24/11/2011), η οποία, ενώ σημείωνε ότι ο κ. Αρβανιτόπουλος απευθύνεται «στο εκλογικό ακροατήριο που αμφιταλαντεύεται μεταξύ ΝΔ και ΛΑΟΣ», στη συνέχεια γενίκευε θεωρώντας ότι η διακήρυξη αυτή «μαρτυρεί μια γενικότερη τάση λαϊκισμού και οπισθοδρόμησης της νέας κυβέρνησης, ειδικά σε κοινωνικά θέματα».
    [12] «Το σπίτι μας», του Φαήλου Κρανιδιώτη, πρωτοεμφανίστηκε δημοσιευμένο στις 25-7-2009, βλ. http://krisaion.pblogs.gr/2009/06/489972.html (τελευταία επίσκεψη: 26/11/2011).